PRACA DOKTORSKA

właściwe pojęcia, których zrozumienie pozwoli na wybór właściwego polskiegoodpowiednika.Francuskie pojęcie Etat-providence pojawiło się w czasach Drugiego Cesarstwa wkręgach liberalnych myślicieli niechętnych nadmiernemu rozrastaniu się prerogatywpaństwa, ale jednocześnie obawiających się nazbyt radykalnego indywidualizmu. 205 Etatprovidenceto pojęcie francuskie i europejskie, które ma swój angielski odpowiednik.Angielskie wyrażenie welfare state jest znacznie młodsze, gdyż wykształciło się w napoczątku XX wieku. 206 Oba pojęcia nie oznaczają jednak dokładnie tego samego.Etat-providence, które na język polski można by przetłumaczyć dosłownie jako„państwo opatrznościowe”, oznacza monopolizację przez to państwo funkcji związanych zsolidarnością społeczną (solidarité sociale). W tym kontekście angielskie pojęcie welfarestate, którego tłumaczenie brzmiałoby „państwo dobrobytu” wydaje się lepiej oddawaćrzeczywistość, gdyż odzwierciedla ową nową funkcję państwa, jaką stało się dbanie odobrobyt obywateli. Dlatego też dosłowne traktowania pojęcie Etat-providence jestmylne. Właściwe jego rozumienie zakłada racjonalizację i obiektywizację prawa dopomocy, które staje się częścią praw obywatelskich. Pomoc ze strony państwa realizowanajest w sytuacjach, gdy zawodzi solidarność pierwotna powodując, że człowiek nie musiliczyć na czyjąś „łaskę” czy filantropię, lecz znalazłszy się w „zagrożonej grupie” otrzymujewsparcie, do którego ma pełne prawo. 207Anglosaksońskie pojęcie welfare state posiada natomiast odmienny sens ipochodzenie. Pojawiło się dopiero podczas drugiej wojny światowej. Wcześniej używanobowiem takich pojęć, jak welfare policy albo welfare economics. Pojęcie welfare statezostało po raz pierwszy użyte w 1943 roku przez Williama Temple, arcybiskupaCantenbury przez analogię i w opozycji do pojęcia warfare state, tzn. państwanastawionego wyłącznie na cele wojenne. Pojęcie to szybko weszło do powszechnegoużycia. Początkowo oznaczało wprowadzone po II wojnie światowej polityki społeczne,politykę edukacyjną i mieszkaniową, odnosiło się do utworzenia National Health Service205 Rosanvallon P., La Crise de l’Etat Providence, Seuil, Paris, 1981, str. 141.206 Tamże.207 Merrien F. X., Etat Providence, Presses Universitaire de France, Paris, 1997, str. 5-6.108