PRACA DOKTORSKA

przez co wymaga korekty państwa. Mało tego, nadmierna akumulacja bogactwa w rękachnielicznych nie sprzyja rozwojowi gospodarczemu, gdyż ogranicza popyt. Konieczna jestwięc pomoc dla biednych, ograniczenie swobody rynków finansowych, likwidacja ulgpodatkowych dla najbogatszych oraz wprowadzenie progresji podatkowej. Koniecznośćregulacji i interwencji państwa wynika z kilku zasadniczych czynników. Pierwszym jestkonieczność ochrony naszej planety przed postępującą degradacją środowiska naturalnego.Należy chronić ludzi przed szkodliwymi skutkami mechanizmu rynkowego i to zarówno zpunktu widzenia konsumenta, jak i pracownika produkcyjnego. Nie można zapomnieć otym, że sam system rynkowy właśnie w wyniku efektywnego działania wykazujetendencje do samozagłady. 504Mówiąc o „welfare state XXI wieku”, należy niewątpliwie posługiwać się pojęciempaństwa o orientacji społecznej, a nie pojęciem państwa opiekuńczego, w myślrozróżnienia, jakiego dokonał w tym zakresie Zawadzki. 505 „Welfare state XXI wieku”musi bowiem w większym stopniu niż jego XX-wieczni poprzednicy brać pod uwagęsytuację społeczno-gospodarczą, w jakiej funkcjonuje i to już nie tylko na szczeblunarodowym, ale globalnym. Poziom i zakres usług socjalnych oraz hojność sytemuzabezpieczeń społecznych muszą być bowiem urealnione w stosunku do aktualnychmożliwości ekonomicznych społeczeństwa. 506 Państwo o orientacji społecznej XXI wiekumusi więc być ujmowane w perspektywie dynamicznej, jako proces dochodzenia dopewnego modelu oznaczającego określony poziom zabezpieczeń społecznych, a nie jakomodel gotowy i raz na zawsze wprowadzony. Tylko taka elastyczność w podejściu dorealizacji praw socjalnych pozwoli przetrwać wartościom ogniskującym się w koncepcji„welfare state” obecną nieprzychylną im sytuację. 507Do podobnych wniosków dochodzi Niklas Luhmann, wskazując na mankamentytradycyjnej koncepcji „welfare state” oraz konieczność jej dostosowania do obecnej504 Tamże.505 Patrz: Zawadzki S., Państwo o orientacji społecznej, Warszawa, 1996.506 Mówi o tym Kornai w wywiadzie udzielonym na łamach Gazety Wyborczej (w:) Żakowski J.,Przedwczesne państwo dobrobytu, Gazeta Wyborcza, 16-17 grudnia 1995.507 Zawadzki S., Państwo o orientacji społecznej, Warszawa, 1996, str. 180-181.244