PRACA DOKTORSKA

negatywny wynik wyborczy, ogłaszając jednocześnie, że wycofuje się z życiapolitycznego. 908 Sytuacja Chirac’a nie przedstawiała się wcale mniej paradoksalnie. Mimoprzejścia do drugiej tury kończący swoją siedmioletnią kadencję prezydent uzyskałnajniższy jak dotąd wynik wyborczy (1995: 20,84%, 1998: 19,94%), nie mogący sięrównać z wynikami uzyskanymi w pierwszej turze przez innych francuskichprezydentów, jak chociażby François Mitterrand’a z 1988 roku (34,09%), Valery Giscardd’Estaing z 1981 roku (28,3%), nie mówiąc już o 44,6% głosów uzyskanych przez generałaDe Gaulle’a w roku 1965. W porównaniu do roku 1995 suma głosów oddanych nakandydatów ugrupowań prawicowych także ulęgła znacznemu obniżeniu, spadając z44,1% do 37,8%. Tymczasem skrajna prawica odnotowywała nieustannie rosnące poparciespołeczne od 0,7% w wyborach z roku 1974 do 15,95% w roku 2002, przy prawie 20%poparcia dla wszystkich kandydatów skrajnej prawicy, co dało niemal ten sam wynik, jakiuzyskał kończący kadencję prezydent Chirac. 909Rezultat pierwszej tury wyborów prezydenckich roku 2002 wywołał prawdziwąspołeczną burzę i powszechną mobilizację, która znalazła także swoje odzwierciedlenie nastronach dziennika „Le Monde” i w innych francuskich gazetach. Lewicowe „Liberation”napisało, że w pierwszej turze zatriumfowała „ohydna Francja”, która uśmierciła lewicędoprowadzając do implozji francuskiego systemu politycznego. Częściowąodpowiedzialność za ten stan miał ponosić prezydent Chirac, który nakierowująckampanię wyborczą na problematykę spadku poczucia bezpieczeństwa (l’insécurité)otworzył przysłowiową „puszkę Pandory”, rzucając część elektoratu w ramiona skrajnejprawicy. 910 Okres do drugiej tury wyborów, przewidzianej na 5 maja 2002 roku,zdominowany został przez liczne manifestacje, które ogarnęły całą Francję. W dniu 23kwietnia doszło do spontanicznych manifestacji na prowincji. W Tuluzie około 3 tysięcyosób skandowało „wszyscy jesteśmy dziećmi imigrantów”, a do podobnych demonstracjidoszło w Marsylii, Strasburgu, Lyonie, Nantes, Poitiers i wielu innych miastach.908 Chemin A., Noblecourt M., Lionel Jospin annonce son " retrait de la vie politique " des le 5 mai, LeMonde, 23 kwiecień 2002, str. 8.909 Gattegno H., Roccati A. L., Analyse - M. Chirac a recueilli le plus faible résultat d'un président de laRépublique sortant. Derrière le choc, les paradoxes du premier tour, Le Monde, 23 kwiecień 2002, str. 3.910 Serge J., Dans la presse française, Le Monde, 23 kwiecień 2002, str. 14.509