PRACA DOKTORSKA

postaciach „welfare state”, a więc skandynawskiej, bismarckowskiej, anglosaskiej iromańskiej. 367Witold Morawski przytoczył jeszcze jedną ciekawą klasyfikację autorstwa James’aBuchanan’a. Autor ten zbudował typologię „welfare state” opartą na sposobachdokonywania transferów przez państwo. Wyróżnił on dwa typy państw, a mianowiciepaństwo socjalistyczne, które bierze na siebie zadanie zapewnienia ludziom dóbr i usługuprzednio przez siebie wyprodukowanych oraz państwo transferowe, które bezpośrednionie dostarcza ludziom dóbr i usług, ale zabiera podatki od jednych i następnie transferujeje w postaci pomocy socjalnej do drugich. W ramach tej drugiej grupy państw Buchananwyróżnił kolejne dwa podtypy, tj. właściwe „welfare state”, w którym transfer pomocysocjalnej dokonuje się zgodnie z wyraźnie zdefiniowanymi normatywnymi zasadamiustalonymi w procesie ustawodawczym oraz państwo przemiałowe, w którym wysokośćpodatków, to od kogo się je czerpie i komu transferuje, zależy od aktualnego układuinteresów w państwie. 368Po dokonaniu przeglądu najważniejszych podziałów państw o orientacji społecznej,piszący te słowa może przedstawić swoje preferencje w kwestii optymalnych klasyfikacji„welfare state”. Wątpliwości mogą budzić podziały nazbyt szczegółowe, jak tenLeibfriend’a, gdyż celem klasyfikacji winno być osiągnięcie pewnego poziomu ogólności wdrodze konstrukcji określanych modeli idealnych, stanowiących z jednej strony pewneuproszczenie rzeczywistości, ale jednocześnie pozwalających na dokonywanie dalszychgeneralizacji. Jest to utrudnione, gdy liczba wymienionych modeli „welfare state”odpowiada niemalże liczbie analizowanych państw. Zasadnym wydaje się wyodrębnieniedwóch zasadniczych płaszczyzn, na których rozpatrywane będą systemy socjalnewytworzone przez konkretne państwa. Pierwsza płaszczyzna stanowiłaby wyraz stosunkubudowniczych konkretnego „welfare state” do problemu nierówności, sprawiedliwościspołecznej, czy podziału bogactwa. Druga z płaszczyzn dotyczyłaby budowy wewnętrznejpaństwa o orientacji społecznej, jego struktury i organizacji. Dwie przedstawione wyżej367Janik R., Szanse realizacji "państwa opiekuńczego" w procesie integracji europejskiej, PolitechnikaCzęstochowska, Częstochowa, 2003, str. 81-83.368 Morawski W., Socjologia Ekonomiczna, PWN, Warszawa, 2001.174