PRACA DOKTORSKA

owiem chęć podniesienia poziomu solidarności i jedności narodowej. Rozwój państwa oorientacji społecznej zlewa się więc z „okrzepnięciem” instytucjonalnym i strukturalnympaństwa w ogóle. Giddens uważa wreszcie, że powstanie „welfare state” od swego zaraniazwiązane było z problemem zarządzania ryzykiem. Dlatego też powstanie państwa oorientacji społecznej jest wyrazem dążenia do opanowania przez społeczeństwospoglądające w przyszłość swego otoczenia tak, by zabezpieczyć się przed jegonieprzewidywalnymi skutkami. 237 System zabezpieczeń społecznych winien więc„wyeliminować ryzyko w społeczeństwie budującym swą zamożność, zorientowanym naprzyszłość - szczególnie, rzecz jasna, te rodzaje ryzyka, które nie podpadają pod relacjępłaca-praca. Pogląd ten odzwierciedlał pierwsze zetknięcie się modernizmu zwcześniejszymi formami porządku społecznego. W przednowoczesnych społeczeństwachbowiem ubóstwo, podobnie jak nieurodzaj, było po prostu czymś, co „się zdarzało", jak tow przyrodzie. Narodziny pojęcia „zabezpieczenie społeczne" odzwierciedlały nie tylenowe spojrzenie na niesprawiedliwość społeczną, ile pojawienie się idei, że życiespołeczno-gospodarcze może podlegać kontroli człowieka.” 238Warto wreszcie zwrócić uwagę na teorie interpretujące powstanie państwa oorientacji społecznej w kategoriach działania jednostkowego czy klasowego.Przedstawiciele tego nurtu zdecydowanie odrzucają funkcjonalną czy holistycznąperspektywę narodzin „welfare state”, będącego wynikiem pewnej historycznej logiki.Państwo o orientacji społecznej, to ich zdaniem następstwo działania jednostek i grup,którego wynik jest trudny do przewidzenia.W grupie tych teorii można znaleźć jeszcze te odwołujące się do idei walkiklasowej. Jedne będą wskazywały na to, że „welfare state” oznacza zwycięstwo klasyrobotniczej, inne znowu, że jest to nowa forma dominacji pozwalająca na utrzymywanietej klasy w ryzach. Pośród przedstawicieli tego podejścia należy z pewnością wymienićtakie osoby, jak Frances Piven, Richard Cloward, czy Sanford Elwitt i Judith Stone.Twórczość tych ostatnich pozwoliła na wyłonienie się pewnej kultury republikańskiej, wmyśl której praca nad reformami społecznymi stała się w przekonaniu wielu237 Giddens A., Poza lewicą i prawicą, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań, 2001, str. 151-152.238 Tamże, str. 152.124