PRACA DOKTORSKA

a staje się menadżerem i władcą ekonomii, do której nieustannie przenika, stając sięostatecznie zarządcą dochodu narodowego. 225Kolejnym godnym uwagi teoretycznym spojrzeniem na genezę państwa oorientacji społecznej, jest teoria Walta W. Rostow’a. Autor ten opisuje „podróż do państwadobrobytu”, którą rozpoczynają społeczeństwa tradycyjne charakteryzujące sięzdecydowaną przewagą ludności pracującej w rolnictwie, gdzie 75% nakładów pochłaniaprodukcja żywności, a tylko 5% może być przeznaczone na inwestycje. Przesłankamiprzejścia na linię startu w podróży od społeczeństwa tradycyjnego w kierunku „państwadobrobytu”, były m.in. rozwój infrastruktury transportowej, handlu zagranicznego,biurokratyzacji i urbanizacji, a więc wszystko to, co pozwoliło następnie na postępindustrializacji, za którą poszło hasło rozwoju gospodarczego stopniowo przenikające całenarody. 226 Na linii startu w tej „podróży” najszybciej znalazła się Wielka Brytania.Wcześniej, bo już na przełomie XVII i XVIII wieku, linię startu mogły osiągnąć Holandia iFrancja, jednak kraje te skupiły się na innych sferach aktywności, a rozwój przemysłu niebył dla nich priorytetem. Wielka Brytania zaś charakteryzowała się wielką zdolnością dowdrażania innowacji technicznych, posiadała dobrze rozwiniętą flotę, a przez to dostęp doogromnych bogactw naturalnych. Start, zdaniem Rostow’a, możliwy był po uprzednimspełnieniu trzech podstawowych warunków, z których pierwszy dotyczył elastyczności idostosowywania do zmian instytucji ekonomicznych i socjalnych, drugi wiązał się zezwiększeniem aktywności gospodarczej wynikającej z przekonania o zasadności isłuszności osiągania zysków, trzeci zaś był poziom oszczędności przekraczający poziom10%. 227 Po osiągnięciu stadium startu, gospodarki zmierzają do uzyskania stanudojrzałości. Ten z klei etap charakteryzuje się tym, iż „systematyczny wzrost ekonomicznywymagał stałego ponawiania twórczych wysiłków, ciągłego wdrażania nowych rodzajów imetod produkcji. Struktura przemysłowa ulegała zmianie, ponieważ stare sektory wiodącezastępowały nowe, kreowane przez postęp technicznych. (...) Przeobrażenia te, z uwagi naich głębokość oraz skutki, miały wszystkie cechy upoważniające do określenia ich mianem225 Drucker P. F., Społeczeństwo pokapitalistyczne, PWN, Warszawa, 1999, str. 103-106.226 Ancypowicz G. M., Teorie ekonomiczne Walta W. Rostowa, PWN, Warszawa, 1986, str. 76.227 Tamże, str. 80-81.119