PRACA DOKTORSKA

eneficjentów systemu, gdyż jak dotąd nasze społeczeństwa nie zdołały wymyślićefektywnego substytutu dla pracy, jako podstawowego czynnika społecznej integracji.Rozwiązanie takie, znajduje się ponadto w zasadniczej sprzeczności zindywidualistycznymi trendami społeczeństw zachodnich, w których każdy jestprzyzwyczajony do całkowitej osobistej niezależności w budowaniu swej egzystencji.Istnieje wreszcie również i trzeci scenariusz, którego zwolennikiem jest Denis Oliviennes.Scenariusz ten ma pozwolić na zachowanie zachodnioeuropejskiego modelu „welfarestate” z właściwym mu poziomem ochrony, przy jednoczesnym podniesieniu jegoefektywności. W praktyce rozwiązanie to mogłoby oznaczać większą selektywnośćpomocy i jej koncentrację na najbardziej potrzebujących. 496 Ostatni scenariusz jest wgruncie rzeczy tą drogą, którą wiele spośród państw o orientacji społecznej podąża odpoczątku lat 90-tych, posługując się pojęciem equityzmu i sięgając do repertuaru narzędziwłaściwych dla modelu liberalnego.Gosta Esping-Andersen uważa zaś, że „państwa dobrobytu” nie zostaną całkowiciezlikwidowane, chociażby tylko z powodów politycznych, gdyż ich głównymibeneficjentami są klasy średnie, które prawdopodobnie dobrowolnie nie zrezygnują zpomocy otrzymywanej od państwa. Trudno więc powiedzieć, czy zaakceptują onewprowadzenie większej selektywności, która z pewnością pozbawi ich części świadczeńoraz czy mimo to będą one chciały w tym samym stopniu uczestniczyć w finansowaniusystemów bezpieczeństwa socjalnego. 497 Zdaniem Zawadzkiego, należy tworzyć nowemodele „welfare state”, gdyż obecne problemy wymagają niestandardowych rozwiązańinstytucjonalnych. 498Z kolei Jerzy Wilkin rozważa, czy we współczesnych warunkach możliwe jestistnienie „dobrego państwa”, a więc takiego, które byłoby jednocześnie sprawiedliwe idemokratyczne oraz efektywne i sprawne ekonomicznie. Ostatecznie dochodzi on doprzekonania o możliwości symbiozy państwa i rynku. Uważa, że należy odrzucić skrajnekoncepcje, a więc zarówno te, które zakładają nieingerencję państwa w sprawy496 Olivennes D., Pour un nouveau contrat social, Esprit, 8-9 sierpień-wrzesień 1994, str. 68.497 Esping-Andersen G., Quel Etat – providence pour le XXIe siècle?, Esprit, nr 2, luty 2001.498 Zawadzki S., Państwo o orientacji społecznej, Warszawa, 1996, str. 187.240