PRACA DOKTORSKA

sobie jest w dużym stopniu dla Francuzów niezrozumiała. Problem uniwersalizmu iredystrybucji stanowił znaczący element debaty między francuską prawą i lewą stronąsceny politycznej. Francuskiej lewicy udało się „obronić” sobie właściwą egalitarną wizjęsystemu bezpieczeństwa socjalnego. Chciała jednak ona jednocześnie uczynić narzędziemniwelowania różnic społecznych podatek dochodowy, które to próby zakończyły sięfiaskiem. Doprowadziło to do sytuacji, w której dzisiejsze francuskie Etat-providence,znane ze swojej hojności, charakteryzuje się jednym z najniższych (w stosunku dopozostałych zachodnioeuropejskich „welfare state”) poziomem redystrybucji bogactwa, cow pełni odpowiada francuskiemu przywiązaniu do egalitaryzmu, rozumianego, jakorówne traktowanie przez republikę swoich obywateli. 595Po przedstawieniu historycznie uwarunkowanych właściwości francuskiegospołeczeństwa, omówione obecnie zostaną inne, bardziej współczesne jego cechy, któremuszą być brane pod uwagę dla zrozumienia zachodzących w nim procesów.Pierwszą kwestią jest niespotykana zdolność do mobilizacji francuskiegospołeczeństwa, które potrafi z powodzeniem, w związku z określanym wydarzeniemwywołującym społeczny sprzeciw, w ciągu niespełna kilku dni doprowadzić do paraliżusystemu politycznego. Historia Piątej Republiki jest doskonałym obrazem tej tendencji,która czyni francuskie życie polityczne bardzo specyficznym. Francuscy politycy musząbowiem nieustannie brać pod uwagę owe ryzyko, które powoduje, że jedennieprzemyślany gest może oznaczać ich „polityczną śmierć”. 596 Cecha ta, w połączeniu zogromnym przywiązaniem francuskiego społeczeństwa do tzw. acquis sociaux (nabytychpraw socjalnych), składających się na skomplikowaną strukturę francuskiego Etatprovidence,wytwarza w owym systemie tendencję do silnej inercji. Podobnie jak formafrancuskiego „welfare state” idealnie wpasowała się w historyczne francuskieuwarunkowania społeczne, tak i przywileje socjalne uzyskane po drugiej wojnieświatowej, traktowane w społeczeństwie jako spłata ze strony republiki długuzaciągniętego podczas wojny, na stałe wpisały się do świadomości Francuzów, ulegając595 Dufourcq N., Vers un Etat – providence sélectif, Esprit, nr 12, 1994, str. 58-63596 Społecznej mobilizacji musieli stawić się czoła między innymi Eduard Balladur w roku 1994 oraz AlainJuppé w roku 1995. Wątek ten zostanie szczegółowo rozwinięty w rozdziale trzecim części empirycznej tejrozprawy.286