PRACA DOKTORSKA

do pomocy otrzymywanej ze strony państwa. Zapominają jednocześnie o tym, jakkosztowny jest to system i że w praktyce musi się przekładać na wysokie obciążeniasocjalne. Dlatego nawet rządy prawicowe podchodzą do tego tematu we Francji bardzoostrożnie, o czym może świadczyć fakt, że nie odważyły się nawet na usunięcie tzw.„podatku od fortun” (ISF - Impôt sur les fortunes), powszechnie na prawicykrytykowanego z uwagi na jego znikome efekty ekonomiczne, który ma jednak we Francjiogromne znaczenie symboliczne. 1010 Wszelkie próby reform francuskiego Etatprovidence,które Strobel określił mianem wyłącznie „czynnikowych”, gdyż nie naruszałyone zasadniczej struktury systemu społecznych zabezpieczeń, i tak kończyły się fiaskiem,przynosząc polityczną przegraną ich inicjatorom. 1011Na brak prawdziwej społecznej debaty w kwestii omawianej problematykiwskazywała także Guillemard. Mówiła ona: „Otóż we Francji ludzie wiedzą bardzoniewiele na temat funkcjonowania ich własnego systemu bezpieczeństwa socjalnego.Uważam zatem, że mamy we Francji do czynienia z deficytem debat społecznych.Owszem, dochodzi do negocjacji między reprezentantami organizacji społecznych izwiązkowych, brakuje jednak debat na forum całego społeczeństwa. Tymczasem, abydoprowadzić do przemian i wprowadzić reformy, konieczny jest konsensus i przekonanie,że proponowane rozwiązanie sprzyja interesowi indywidualnemu, ale także przetrwaniucałości oraz że reformy będą w największy sposób zbliżały się w swych rezultatach dowyniku gry o sumie dodatniej. Takie przedsięwzięcie wymaga jednak debaty na szerokimforum społecznym. Myślę, że w krajach, w których najsilniej zreformowano welfare state,aby mogły one stawić czoła zglobalizowanemu światu wraz z nadchodzącymi nowymiryzykami społecznymi, jakie on przynosi, posłużyły się właśnie taką ogólnospołecznądebatą. Ja zaś mam wrażenie, że we Francji debata, jeżeli ma miejsce, to wyłącznie międzyekspertami, którzy prześcigają się w analizach i propozycjach rozwiązań oderwanych odwoli i opinii najbardziej zainteresowanych. Przykładowo, Lionel Jospin zamówił trzyraporty w sprawie reformy systemu emerytalnego, z których każdy prezentował1010 Poglądy prezentowane podczas wywiadu przez Christan’a Cabal’a, francuskiego deputowanego doZgromadzenia Narodowego oraz wice-mer miasta Saint-Etienne – październik 2004 rok.1011 Poglądy prezentowane podczas wywiadu przez Pierre’a Strobel’a, dyrektora Ośrodka Badań, Studiów,Ewaluacji i Statystyk przy francuskim rządzie – październik 2004 rok.548