PRACA DOKTORSKA

opiekuńczości traci w tym wypadku rację bytu, zaś państwo o orientacji społecznej zdajesię te zjawiska obejmować, wybiegając w ten sposób w przyszłość.Niklas Luhman idzie jeszcze dalej i proponuje posługiwanie się pojęciem państwabezpieczeństwa socjalnego, które jego zdaniem wykracza poza granice pomocy społecznej,a stanowi odpowiedź na wyłaniające się problemy związane z ochroną środowiska, zewzrostem kosztów państwa opiekuńczego oraz przyzwyczajeniem ze strony obywateli dootrzymywanej ze strony państwa pomocy i jej banalizacji. 217Przy tym wszystkim należy jednak pamiętać, że pojęcie państwa opiekuńczego jestobecnie pojęciem powszechnym i należy rozważyć sens zastępowania go innym, któremoże brzmieć dla szerokiego odbiorcy enigmatycznie.W trzech kolejnych rozdziałach drugiej części rozprawy będzie mowa oprzesłankach narodzin państw o orientacji społecznej. Omówiona zostanie obecnasytuacja tej formy państwa, która zdaniem wielu krytyków przeżywa swój głęboki kryzys.Przedstawione zostaną możliwe scenariusze ewolucji państw o orientacji społecznej, którepozwoliłyby na ich przetrwania w XXI wieku. Szczególna uwaga zostanie poświęconafrancuskiemu Etat-providence, które to będzie przedmiotem empirycznej części tejrozprawy.217 Luhmann N., Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego, PWN, Warszawa, 1994, str. 19-22.113