PRACA DOKTORSKA

problematyka, będąca przedmiotem silnej debaty społecznej w Europie Zachodniej, comogło także prowadzić do niewłaściwego rozumienia na przykład pewnych postawwystępujących we francuskim społeczeństwie w kontekście obecnej sytuacji właściwegomu modelu państwa opiekuńczego. Zjawisko to ma szczególne znaczenie w kwestiachzwiązanych ze społeczną percepcją zjawisk nierówności czy sprawiedliwości. Narzuceniespołeczeństwu pewnych pojęć przez ludzi dysponujących monopolem na budowęzlegitymizowanych przedstawień rzeczywistości społecznej (monopole de représentationlégitime du monde sociale), zmienia sposób patrzenia na tą rzeczywistość, przyćmiewajedne, a uwypukla inne zjawiska. 22 Liczbom, które najbliżej są faktów, towarzyszą bowiemzawsze słowa, a więc język będący odbiciem kultury. Z powyższych powodów takogromne znaczenie ma analiza terminologiczna obserwowanych zjawisk.Sprawiedliwość wiąże się niewątpliwie z problemem podziału i to właśnie tacharakterystyka pojęcia sprawiedliwości powoduje, że debaty na jej tematprawdopodobnie nigdy nie ustaną. Społeczeństwo pozostające w stanie ciągłej ewolucji,generuje coraz to nowe sfery szeroko rozumianych dóbr, które dotąd nie mając jeszczeswojego społecznego istnienia, nie wymagały ustalania reguł ich podziału. Nie oznacza tooczywiście, że określone zjawiska nie istniały wcześniej w sposób obiektywny, a jedynieto, że z pewnych konkretnych powodów były społecznie niedostępne, przez co nikt nierościł sobie do nich praw. Sytuacja zmienia się z chwilą, gdy dzięki postępowispołecznemu, ekonomicznemu czy technologicznemu, określone sfery rzeczywistości stająsię źródłem społecznego pożądania, a tym samym przedmiotem prawa własności.„Pierwotnie wspólne zasoby dzielone są między jednostki i powstaje złożonabudowla prawna służąca ochronie praw własności i regulowaniu ich transferu. Jest jednaknieporozumieniem sądzić, że ten proces dzielenia wspólnej własności zostajedoprowadzony do końca i, że w rozwiniętych gospodarkach praktycznie wszystkie (a wkażdym razie wszystkie istotne) prawa własności zostały sprywatyzowane. Prawawłasności cały czas są przez społeczeństwa tworzone, likwidowane i zmieniane, i za22 Mesurer les inégalités – de la construction des indicateurs aux débats sur les interprétations, Aventur F.,Chambaretaud S., Chauvel L., Collection MiRe, Ministère de l’Emploi et de la Solidarité, Paris, 2004, str. 7-9.18