PRACA DOKTORSKA

Pytanie o przyszłość „welfare state” jest w gruncie rzeczy również pytaniem okonwergencję, czy dywergencję gospodarki światowej. A więc czy globalizacja wymuszawyłonienie się jednego i właściwego swej logice efektywności i maksymalizacji zysku wmożliwie najkrótszym okresie, modelu gospodarczego, czy też istnieje możliwośćfunkcjonowania modeli odmiennych.Piszący te słowa jest w tym zakresie optymistą, zaś źródło tego optymizmudostrzega w niewyczerpanej jak dotąd zdolności do transformacji i przystosowania, jakimiwykazywały się zachodnie społeczeństwa. Dzisiejszy fatalizm względem globalizacjiprowadzącej nieuchronnie do autodestrukcyjnej formy kapitalizmu spencerowskiego,która ostatecznie przekreśli większość społecznych zdobyczy państwa narodowego XXwieku, przypomina fatalizm Malthusa czy Ricardo w stosunku do przyszłości imwspółczesnych gospodarek. Malthus i uważany przez Minc’a za prawdziwego prorokaglobalizacji, Ricardo, przeświadczeni byli o ostatecznej stagnacji, czy wręcz upadkuzachodnich społeczeństw, które to miały być spowodowane bądź to nadmiernymrozwojem demograficznym w stosunku do generowanego bogactwa, czy teżograniczonymi zasobami. Obaj teoretycy nie przewidzieli zdolności adaptacyjnychspołeczeństwa kapitalistycznego, które dzięki kreatywności przedsiębiorców i postępowiproduktywności przekroczyli granice, które dla Malthusa i Rocardo jawiły się jako nie dopokonania. 470 Dlaczego więc i dziś mielibyśmy ulec pesymizmowi, w myśl któregoaksjologiczny dorobek cywilizacji europejskiej, jaki znalazł swą realizację w formiepaństwa o orientacji społecznej, miałby ostatecznie ulec zagładzie, prowadząc dopogorszenia warunków życia nas wszystkich, w sytuacji generalnie coraz większejwartości generowanego bogactwa?Tezie o konwergencji światowej gospodarki przeczy postępujący dystans wpoziomie rozwoju i bogactwa występujący między krajami rozwiniętymi, a TrzecimŚwiatem. Zjawisko to obrazuje tabela nr 14, której wartości świadczą o wzrastającym, anie spadającym, zacofaniu krajów najbiedniejszych względem tych najbogatszych.470 Poglądy Malthus’a i Ricardo przedstawia Minc A. (w:) Minc A,. Les prophetes du bonheur, Grasset, Paris,2004, str. 69-75, 112-113.226