PRACA DOKTORSKA

przypadku „zmarginalizowanych outsiderów” z 5,1% do 1,7%. Jedynie „zintegrowaniselektywiści” wykazali w tym zakresie sporą stabilność, gdyż na przestrzeni lat 2000-2002ich liczba utrzymywała się na poziomie około 6%. 1140 Wnioski te ponownie w dużymstopniu odpowiadają wnioskom wyciągniętym z badań własnych w zakresiezaobserwowanej pragmatyzacji postaw, rosnącej akceptacji dla zmian oraz poszerzaniazawartości pojęciowej pojęcia sprawiedliwości społecznej, w obrębie którego następujepowolna ewolucja od égalité do équité, z którym to przejściem wiąże się częściowaakceptacja dla niektórych nierówności oraz większe poparcie dla selektywności świadczeńi praktyk określanych mianem dyskryminacji pozytywnej.Problem koegzystencji sprawiedliwości i efektywności ekonomicznej w kontekścieprzyszłości „welfare state” wchodzi w zakres współczesnych socjoaksjologicznychdylematów europejskich, jakim muszą sprostać europejskie społeczeństwa dobyglobalizacji. Chodzi bowiem o przetrwanie europejskiego modelu życia zbiorowego, wktórym człowiek jak dotąd odgrywał rolę zasadniczą, nie ustępując miejsca konkurencji iefektywności. Czy tak będzie mogło pozostać? Jest to pytanie, na które trudno dzisiajudzielić jednoznacznej odpowiedzi. Niniejsza rozprawa dostarcza w tym zakresieodpowiedzi tylko częściowej, wskazując możliwe drogi przemian, jakie musiałyby siędokonać, aby państwo o orientacji społecznej mogło zostać przeniesione w XXI wiek.Będzie to bowiem wymagało sporego wysiłku ze strony Europejczyków, gdyż wiele będziemusiało zostać zmienione, aby choć część rzeczywistości dotycząca fundamentalnycheuropejskich wartości humanistycznych pozostała bez zmian. Czy europejskiespołeczeństwa będą zdolne do takiej metamorfozy wciąż pozostaje zagadką. I w tymzakresie niniejsza praca dostarcza pewnych przesłanek, skłaniających piszącego te słowado udzielenia na to pytanie pozytywnej odpowiedzi Dzięki analizie przemianzachodzących z tak wielkim trudem w społeczeństwie francuskim, charakteryzującym sięniezwykłą inercją i przywiązaniem do tego, co można by określić europejskim modelemspołecznym, można wnioskować, że pozostałe społeczeństwa europejskie także, a możenawet z większą łatwością, poradzą sobie z tymi wyzwaniami. Najbliższe lata zweryfikują1140 Tamże.621