PRACA DOKTORSKA

keynesowskiego równania, zgodnie z którym wydatki socjalne stanowiły jednocześnie siłęnapędową gospodarki, bowiem współcześnie wydają się one raczej na niej ciążyć, będącjedną z przyczyn bezrobocia. 440 Kolejnym problemem wynikającym bezpośrednio zubezpieczeniowego charakteru francuskiego „welfare state” i nabywania w jego ramachprawa do świadczeń w związku z pracą zawodową, jest to, iż utrata zatrudnieniapowoduje jednoczesną utratę prawa do korzystania ze świadczeń. Jest to przyczyną tzw.podwójnego wykluczenia. 441 Czyni to francuski system Sécurité Sociale nad wyrazwrażliwym na wyzwania związane z globalizacją, ale jednocześnie najmniej skłonnym doprzemian i reform. To ostatnie zjawisko wynika z logiki ubezpieczeniowej, która dostarczasystemowi silnej legitymacji na bazie rozumowania, zgodnie z którym otrzymywaneświadczenia są prostą pochodną odprowadzanych składek. Odprowadzający składki, awięc funkcjonujący na rynku pracy ludzie, są przeświadczeni o przynależnym im prawiedo pobierania świadczeń. Z tego samego powodu sprzeciwiają się oni wszelkim próbomuelastycznienia systemu, broniąc swoich przywilejów społecznych. Wrażliwośćfrancuskiego modelu Etat-providence wynika wreszcie z przywiązania do transferówpieniężnych w odróżnieniu od świadczeń w postaci usług socjalnych, co czyni francuskisystem mało odpornym na demograficzne i strukturalne mutacje zachodzące wwspółczesnych społeczeństwach. 442Francuski model „welfare state” oparty na zasadzie równości, wynikającej z logikiubezpieczeniowej oraz na tzw. prawach nabytych, wykazuje silną inercję, jednakże nieoznacza to, że przemiany lat 70-tych i 80-tych pozostawiły ów system nienaruszonym.Ofensywa neoliberalna dotarła również do Francji, choć jej rezultaty są na pierwszy rzutoka mniej widoczne, niż te w innych państwach o orientacji społecznej. Wynika tooczywiście ze specyfiki francuskiego społeczeństwa, a w szczególności przywiązania do440 Palier, B., Gouverner la Sécurité sociale. Les réformes du système français de protection sociale depuis1945, PUF, Paris, 2002, str. 148-151, 332-333.441 Daniel, C. et Palier, B., La protection sociale en Europe. Le temps des réformes, Paris, 2001, str. 42. Patrzrównież : Réduire les inégalités – quel rôle pour la politique sociale?, Bec C., Chambaz Ch., Concialdini P.,Collection MiRe, Ministère de l’Emploi et de la Solidarité, Paris, 2004, str. 31.442Esping-Andersen, G., L'État social sans travail : l'impasse des stratégies de licenciement et du familialismedans les politiques sociales en Europe continentale, (w :) Comparer les systèmes de protection sociale enEurope du Sud, Volume 3, MiRe, Paris, 1997, str. 430-432.211