PRACA DOKTORSKA

3.4.6. Opinie Francuzów na temat przyszłości „welfare state” i wartościleżących u jego podstaw z punktu widzenia francuskich ekspertówspołecznych.Ostatni podrozdział zamykający opracowanie wyników wywiadówprzeprowadzonych z francuskimi ekspertami społecznymi będzie dotyczył ich opinii natemat przyszłości francuskiego modelu „welfare state”. Eksperci byli pytani o to, czy tenmodel państwa ma w ogóle szanse na przetrwanie we współczesnym zglobalizowanymświecie, a jeżeli tak, to jakim modyfikacjom winien w związku z tym ulec. W niniejszympodrozdziale przedstawione zostaną także opinie na temat przyszłości wartości leżących upodstaw Etat-providence oraz zadań, jakie w tym zakresie stawia przed sobą Francja.Le Boucher wyraził przekonanie, iż właściwy Francji model socjalny znajduje się zpewnością obecnie w defensywie, choć nie oznacza to automatycznie jego całkowitejklęski. Ujmuje to w sposób następujący: „pewnym jest obecnie, że Francja nie jest jużpostrzegana jako model do naśladowania, ani w Europie, ani na świecie. Głowyeuropejskich państw nie chcą, aby ich kraje upodabniały się do Francji. Wolą raczej, abypodążyły drogą Irlandii, czy nawet Stanów Zjednoczonych. Zgodnie z tym, o czym częstopisałem w swoich artykułach, eksport naszego modelu socjalnego nie powiódł się.Upraszczając można by powiedzieć, że na przeciw siebie stają dziś dwa modele, modelamerykański, nastawiony na indywidualizm, konkurencję, który zbliża się do wizji świataShumpeter’a opartego na budowaniu, destrukcji i rywalizacji. (...) Po przeciwnej stroniedo modelu pierwszego mamy ten oparty na silniejszej tendencji wspólnotowej, którymogłaby reprezentować Francja. Z pewnością model ten nie powiedział jeszcze swojegoostatniego słowa. Europejczycy marzą być może o czymś innym, niż rywalizacja przezcałe życie. O czym tak naprawdę marzą mieszkańcy Starego Kontynentu trudnopowiedzieć, ale myślę, że chcą przede wszystkim, aby ich dzieci ukończyły dobre szkoły iaby żyło im się lepiej, niż im samym. Myślę, że oczekują również nieco więcej ochrony, amniej konkurencji. Tak więc generalnie model francuski, który jest tak naprawdęmodelem europejskim, nie umarł i pewnego dnia powróci, choć na razie wyraźnie591