PRACA DOKTORSKA

niemieckiego „welfare state”, o właściwej dla ówczesnych Niemiec tradycji wprowadzaniaodgórnych reform („reforme par le haut”) w połączeniu z słabością, w porównaniu zinnymi krajami, niemieckiego liberalizmu politycznego i gospodarczego. 264 Sprawiło to, żew latach 1883-1889 przyjęto kolejne trzy wielkie ustawy socjalne. Dnia 15 czerwca 1883roku przyjęto ustawę o ubezpieczeniach chorobowych obowiązkowych dla robotników,których roczny dochód nie przekraczał 2000 marek. Odprowadzane składki zarządzanebyły przez autonomiczne organizacje znajdujące się pod kontrolą państwa, składające sięw jednej trzeciej z przedstawicieli przedsiębiorców, a w dwóch trzecich z przedstawicielirobotników. W 1884 roku ostatecznie weszło w życie przyjęte wcześniej przez parlamentprawo o obowiązkowych ubezpieczeniach wypadkowych. Pracodawcy odprowadzaliskładki gwarantujące pracownikom w sytuacji inwalidztwa i całkowitej niezdolności dopracy rentę w wysokości 66,6% wynagrodzenia. W 1889 roku przyjęto ustawę oubezpieczeniach na wypadek inwalidztwa i starości, która to ustawa wprowadzałapierwszy obowiązkowy system emerytalny, do którego składki po połowie odprowadzalipracodawcy i pracownicy. Trzy wymienione wyżej ustawy zostały ostatecznieugruntowane i rozszerzone w Kodeksie Ubezpieczeń Społecznych wydanym wNiemczech w 1911 roku. 265 Ponieważ fundusze gromadzone na bazie ubezpieczeńzarządzane były przez niezależne organizacje, dało to początek nowej i niespotykanejdotąd formie reprezentacji społecznej, która była narzędziem budowy integracjinarodowej, same zaś organizacje stały się organami konsultacyjnymi dla legislatywy orazswoistym ciałami pośredniczącymi między państwem a obywatelami. Tak więc pierwszeformy ubezpieczeń społecznych odwoływały się do podwójnej, bo wspólnotowej ietatystycznej, koncepcji społeczeństwa. 266 Jak już zostało powiedziane, Bismarck niekierował się chęcią uregulowania sprawy pauperyzacji znaczącej części społeczeństwa, alechciał odciągnąć elity robotnicze od socjalistycznych utopii. Mimo tego, że państwoniemieckie w początkowej fazie w nieznacznym stopniu wspomagało system ubezpieczeń264 Paquy Luice, Les systèmes européens de protection sociale : une mise en perspective, DREES, Série MIRE,nr 6, styczeń 2004, str. 11-12.265 Rosanvallon P., La Crise de l’Etat Providence, Seuil, Paris, 1981, str.150-151.266 Paquy Luice, Les systèmes européens de protection sociale : une mise en perspective, DREES, Série MIRE,nr 6, styczeń 2004, str. 12.135