PRACA DOKTORSKA

społecznemu konkretnego kształtu w postaci odrębnej społecznej polityki wspólnotowej.Nie będzie to łatwy proces, gdyż wymagać on będzie kompromisu między skrajnieróżnymi podejściami do problemów społecznych w krajach członkowskich. Kontrowersjezwiązane z ratyfikacją traktatu konstytucyjnego nie są pierwszym tego symptomem, leczjest to znak bardzo ważny. Dotychczasowe fiasko Traktatu, którym miał stanowićzwieńczenie ponad półwiecznego procesu integracji, może wywołać debatę, w wynikktórej nastąpi jakiś przełom. Jego nadejście i kierunki dalszych przemian trudno jednakprzewidzieć.2.2.2 Państwo o orientacji społecznej a kontrofensywa neoliberalna – kryzyskoncepcji „welfare state”?W ciągu trzydziestu lat szybkiego wzrostu gospodarczego, jaki rozpoczął się podrugiej wojnie światowej oraz w związku z żywymi jeszcze wspomnieniami dotyczącymiokresu wielkiej depresji, mogło się wydawać, że założenia ekonomii klasycznej orazwłaściwy jej liberalizm stanowią odległy anachronizm, którego falsyfikacji dokonała samahistoria gospodarcza. Sądzono wówczas, że fundamentalizm rynkowy, właściwy dla końcaXIX i początku XX wieku, przeszedł do lamusa, jako teoria nieprzydatna w kształtowaniuwspółczesnej rzeczywistości gospodarczej. Zwycięską doktryną okazał się keynesizm,wzmacniany przez wciąż żywo odczuwane zagrożenie ze strony państw BlokuWschodniego i ich ideologii. Można było odnieść wrażenie, że właśnie w koncepcji„welfare state” znaleziono poszukiwany dotąd bezskutecznie złoty środek międzyzaspakajaniem potrzeb obywateli, a wymogiem rynkowej efektywności i wzrostugospodarczego. Stwierdzenie to nie jest bezpodstawne, gdyż w omawianym okresie wrazze wzrostem świadczeń i płac, rosła produkcja, a tym samym i produkt narodowy.Niestety, sprawdziło się stare przysłowie mówiące, że wszystko, co dobre, ma swój koniec.Lata 70-te przyniosły tak dalekie zmiany społeczno-gospodarcze, że w poszukiwaniunowych i efektywnych rozwiązań sięgnięto po doktrynę, którą traktowano jako ciekawe182