PRACA DOKTORSKA

dająca się zaobserwować w dzisiejszym społeczeństwie francuskim „schizofrenia”, która zjednej strony wywołuje współczucie względem biedy na świecie, z drugiej skłania doobrony za wszelką cenę swoich przywilejów. Droga przystosowania francuskiego „welfarestate” do współczesnych wymogów wiedzie poprzez waloryzację obywatelstwa jakopodstawy solidarności, wspartej na fiskalnych źródłach finansowania systemubezpieczeństwa socjalnego. Selektywność jest w obecnej sytuacji nieunikniona, lecz weFrancji nie może ona dotyczyć wszystkich świadczeń, zaś wprowadzać można ją jedyniestopniowo. Zdaniem Rosanvallon’a, Francji potrzeba nowego narzędzia finansowaniaSécurité Sociale, które nawiązywałoby do tradycji ubezpieczeniowej, a jednocześnieposiadało fiskalny charakter. Jako pozytywne zjawisko ocenia prowadzenie we Francjiwspominanego już, a spełniającego powyższe warunki CSG (Contribution socialegénéralisée). 565Postulaty Rosanvallon’a, dotyczące wyjścia poza bismackowską tradycjęubezpieczeniową francuskiego systemu bezpieczeństwa socjalnego, wraz z oparciem go nafundamencie obywatelstwa i fiskalnych źródłach finansowania, nie rozwiążą całościproblemów Etat-providence. Rozwiązania te pozwolą prawdopodobnie jedynie naprzezwyciężenie pewnych utrudnień, które czynią współcześnie model bismarckowskibardziej wrażliwym od modelu beveridgeowskiego, przy czym należy pamiętać, że tenostatni także znajduje się w trudnej sytuacji. Propozycje wskazujące na koniecznośćkoncentracji pomocy, a więc jej selektywność, są w istocie pójściem w kierunku modeluliberalnego „welfare state”, które trudno traktować jako wystarczające remediumwzględem francuskiego Etat-providence.Choć przedstawione wyżej kierunki przemian francuskiego „welfare state” wydająsię być koniecznością, to jeżeli mają przenieść francuskie Etat-providence w przyszłość,nie mogą stanowić jedynych reform, gdyż nie pozwolą stawić czoła wymogomglobalizacji. Nawet jeżeli uda się już uzdrowić system finansowania Sécurité Sociale iuczynić go finansowo wydolnym, konieczne są głębokie przemiany na poziomie kształtu565 Tamże, str. 72-100.268