PRACA DOKTORSKA

państwa, jaka wykształciła się tam po drugiej wojnie światowej, można obecniezastanowić się, czy polskie określenie państwo opiekuńcze jest znaczeniowo poprawne.Sylwester Zawadzki, autor książek pt. „Państwo dobrobytu” z roku 1964 oraz„Państwo o orientacji społecznej” z roku 1996, przedstawił swoje przemyślenia dotyczącewłaściwego polskiego odpowiednika zachodnioeuropejskich pojęć takich, jak welfarestate, Etat-providence czy Sozialstaat. 210Teoretyk ten skupił się przede wszystkim na poszukiwaniu odpowiednikanajszerszego pojęcia, jakim jest welfare state i wskazał w związku z tym na trzy grupydefinicji. Do pierwszej grupy zaliczył te definicje, które tłumaczą pojęcie welfaredosłownie, jako dobrobyt. Uzyskujemy wówczas pojęcie państwa dobrobytu, które, jakmówi Neill, usiłuje popierać dobrobyt swoich obywateli. Drugą grupę definicji stanowiąte, które tłumaczą słowo welfare jako pomoc społeczną, co daje pojęcie państwa pomocyspołecznej, które stawia sobie za cel, jak pisze Robson, osiągnięcie pewnego szczeblarówności społecznej, ekonomicznej i politycznej. Ostatnią grupę definicji stanowią te,które podkreślają opiekuńczość welfare state, określając w związku z tym w sposóbkrytyczny tę formę państwa jako państwo opiekuńcze, które rozciąga swój ochronnyparasol nad obywatelami i zdejmuje z nich obowiązek odpowiedzialności za własny los. 211Zawadzki opowiedział się za drugą grupą definicji, określających welfare state jakopaństwo pomocy społecznej. Utożsamianie tej formy państwa wyłącznie z dobrobytem jestjego zdaniem zbyt wąskie, gdyż w zamyśle jego twórców dobrobyt nie jest celem samymw sobie. Zdecydowanie bardziej sprzeciwia się on pojęciu państwo opiekuńcze, któreznaczeniowo odwołuje się do dobroczynności i charytatywności (właściwych dla „prawaubogich”), którym odpowiada zarzut o zdejmowanie z ludzi odpowiedzialności za ichżycie, co jest jednocześnie sprzeczne z faktyczną genezą tej formy państwa. Państwopomocy społecznej, czy jeszcze doskonalsze zdaniem Zawadzkiego pojęcie państwa oorientacji społecznej, najpełniej oddaje właściwe znaczenie welfare state, odwołujące siędo idei sprawiedliwości społecznej i wolności jako podstawowej wartości społecznej. W210 Znamienne są już same tytuły jego obu książek oraz modyfikacja tytułu drugiej książki w stosunku dopierwszej publikacji, a więc przejście z państwa dobrobytu do państwa o orientacji społecznej.211 Zawadzki S., Państwo o orientacji społecznej, Warszawa, 1996, str. 53.110