PRACA DOKTORSKA

WSTĘPMotywy, jakimi kierowano się przy wyborze tematu niniejszej rozprawy, związanesą z pewnym zamętem teoretycznym oraz niejasnością w ocenach społecznych zjawisk,związanych z pojęciem sprawiedliwości społecznej oraz funkcjonującym na zachodzieEuropy, jako realizacja pewnych założeń sprawiedliwościowych, państwem opiekuńczym(„welfare state”), przeżywającym obecnie, zdaniem większości teoretyków, swój głębokikryzys. Przez długie lata po drugiej wojnie światowej ten typ gospodarki kapitalistycznejuznawany był za szczytowe osiągnięcie Zachodniej Cywilizacji, sięgającej doaksjologicznych pokładów demokracji oraz zasad równości i sprawiedliwości.Wydawało się, że nieokiełznany rynek jest anachronizmem z czasówpoprzedzających katastrofę wielkiej depresji i że „niewidzialna ręka rynku” to mitpionierów kapitalizmu. Tymczasem przemiany, jakie nastąpiły pod koniec XX wieku, nanowo zaczęły zmieniać podejście do problemu równości, a tym samym sprawiedliwościspołecznej. Poszczególne państwa Europy Zachodniej próbują więc na nowo odnaleźć sięw tej nowej rzeczywistości, szukając nowych dróg pogodzenia odwiecznych dylematów,w tym sprawiedliwości i efektywności. Rezultaty owych poszukiwań są przeróżne, awśród obserwatorów budzą wiele kontrowersji. Państwem, na które warto w tymkontekście zwrócić szczególną uwagę, jest Francja i w związku z tym to właśnie onazostanie poddana wnikliwej analizie.W piśmiennictwie polskim występuje w tej materii pewna luka. O ile problemzachodzącej kontrowersji między sprawiedliwością społeczną, a efektywnościąekonomiczną, w kontekście funkcjonowania państw opiekuńczych, jest przedmiotempewnej liczby polskojęzycznych publikacji, o tyle odniesienie tej problematyki dospołecznej rzeczywistości Francji w zasadzie nie występuje. Wynika to prawdopodobniestąd, że Francja nie jest krajem, który uznawany jest za sztandarowy i klarowny przykładkonkretnego modelu państwa opiekuńczego i mimo tego, że na przykład wedługklasyfikacji Gosta’y Esping-Andersen’a, zaliczany jest on do grupy państw opiekuńczychokreślanych jako konserwatywne (czy korporacjonistyczne), to jako zasadniczy przykład1