PRACA DOKTORSKA

chodzi, ta bowiem dotyczy podstawowej struktury społeczeństwa, w rozumieniu jegokonstytucji politycznej i podstawowych układów ekonomicznych i społecznych, czylitego, „w jaki sposób główne instytucje społeczne rozdzielają zasadnicze prawa i obowiązkioraz określają podział korzyści płynących ze społecznej kooperacji”. 30Leszek Kołakowski kategorycznie oponuje przed bezmyślnym wiązaniem pojęciasprawiedliwości społecznej z „tatarskim reżimem leninowskim”, gdyż jego odrzuceniemogłoby się objawiać pójściem w kierunku socjaldarwinizmu. Przywołuje w tymkontekście słynne antyczne przysłowie mówiące, że nadużycia nie znoszą użycia. A mimoto, jak sam pisze o sobie, „nie jestem jednak gotów z tego powodu odrzucać, jakobezsensownego pojęcia "sprawiedliwości społecznej" jakkolwiek byłoby ono wzgardzoneprzez Hayeka i jego wyznawców. Z pewnością nie jest to pojęcie ekonomiczne, bo chociażprzyjęcie go, w słabszej czy silniejszej wersji, miałoby skutki ekonomiczne, to jednakrodzaju tych skutków niepodobna zeń wydedukować z przybliżoną choćby dokładnością.Jest to pojęcie moralne i zdefiniować go w kategoriach ekonomicznych nie ma sposobu.(...) Niezdolność tego pojęcia do wyłonienia dobrze określonej polityki gospodarczej niejest wszelako powodem do jego zaniechania.” 31Przeciwnicy pojęcia sprawiedliwości społecznej wydają się w większym stopniuzwracać uwagę na historyczne powiązanie tego pojęcia z konkretnymi systemamispołeczno-politycznymi (np. realnym socjalizmem), niż zrozumieć koniecznośćmerytorycznie uzasadnionego rozróżnienia mikro i makro skali społecznej. W związku zprzedstawionymi wyżej argumentami, piszący te słowa zdecydowanie opowiada się postronie pojęcia „sprawiedliwości” z określeniem „społeczna”, gdyż to ona jest właściwymprzedmiotem niniejszej rozprawy i w tej postaci pojęcie to będzie używane w dalszym jejtoku.30Rawls J., Teoria Sprawiedliwości, PWN, Warszawa, 1994, str.17-18, 78-83.31Kołakowski L., Po co nam pojęcie sprawiedliwości społecznej, Gazeta Wyborcza, nr 105, 6-8 maja 1995.22