PRACA DOKTORSKA

to o tyle ciekawe, że w Polsce wszelkie poglądy idące na lewo od konserwatywnegoliberalizmu (w tym teoria Rawls’a), traktowane są jako przejaw socjaldemokracji czywręcz kryptosocjalizmu. 94 Te same poglądy traktowane są jednak we Francji jako w pełniliberalne. Dodatkową kwestią, na którą należałoby w tym miejscu zwrócić uwagę, jestnieprawomocne łączenie (charakterystyczne również dla Polski), bądź wskazywanie nasilny, czy wręcz konieczny związek między tworzeniem się i przetrwaniem współczesnejdemokracji, a funkcjonowaniem gospodarki wolnorynkowej. Ten rodzaj redukcjonizmujest obecnie bardzo powszechny, a wiąże się z wiarą w to, że klucze do wszystkiegoznajdują się w sferze ekonomicznej, przez co zapominamy o całych sferach życiaspołecznego, bez których demokracja funkcjonować nie może. 95Przegląd rozwiązań zaproponowanym przez Rawls’a w jego „Teoriisprawiedliwości, należy rozpocząć od tego, czym jest dla niego sama sprawiedliwość.Punktem wyjścia jego rozważań jest społeczeństwo, które rozumie jako stowarzyszenieosób, które we wzajemnych relacjach uznają pewne reguły postępowania za wiążące i naogół je respektują. Reguły te wyznaczają formę współpracy między ludźmi, której celemjest pomnażanie ich dobra. Ponieważ społeczeństwo to nie tylko współpraca, ale równieżkonflikty, konieczny jest zbiór pewnych pryncypiów, które będą określały podział dóbr wsytuacjach konfliktowych. Te pryncypia to nic innego, jak „zasady społecznejsprawiedliwości: są one podstawą, na której oparte są metody wyznaczania praw iobowiązków w podstawowych instytucjach społeczeństwa, oraz określają właściwyrozdział korzyści i ciężarów wynikających ze społecznej współpracy.” 96 Z premedytacjąautor pisze o sprawiedliwości z przymiotnikiem „społeczna”, gdyż ta właśnie dotyczypodstawowych instytucji społecznych, które determinują to, kim jesteśmy, wpływają nanaszą pozycję i szanse życiowe, faworyzują bądź defaworyzują określone stany, przez coskładają się na tzw. „podstawową strukturę społeczną”. Rawls pisze dalej, iż nie wolnomylić zasad sprawiedliwości odnoszących do instytucji, z zasadami stosującymi się do94 Nierówni i równiejsi, red. Kowalik T., Fundacja Innowacja, Warszawa, 2002, str. 32.95Miejsce dla każdego: szkice i opracowania o sektorze pozarządowym w Polsce zebrane w CentrumInformacji dla Organizacji Pozarządowych BORDO, red. Kunicka A., Warszawa, 1996, str. 47.96 Rawls J., Teoria Sprawiedliwości, PWN, Warszawa, 1994, str.14.52