PRACA DOKTORSKA

stanie kontrolować swoje zachowanie i brać za nie odpowiedzialność. Chodzi międzyinnymi o to, aby ludzie częściej używali leków generycznych, jeżeli odpowiadają oneswoim działaniem lekom markowym oraz aby unikali zbyt częstego i nieuzasadnionegochodzenia do lekarza. Dlatego uważam, że koniecznym jest zespolenie indywidualizmu zpoczuciem zbiorowej odpowiedzialności.” 1091Gay jest zwolennikiem idei „zrównoważonego rozwoju”, które to pojęcie bazujeniejako na przekonaniu o możliwości pogodzenia rozwoju ekonomicznego z rozwojemspołecznym. Jeżeli zaś chodzi o jego zdanie na temat opinii dominujących w francuskimspołeczeństwie, stwierdził: „nie sadzę, aby w francuskim społeczeństwie była obecnaświadomość sprzeczności między owymi dwoma wymogami. (...) Moja opinia tożsamajest z twierdzeniem, że ponownie, bez względu na orientację polityczną, dominuje weFrancji przekonanie o możliwości pogodzenia sprawiedliwości społecznej i efektywnościekonomicznej. Trudno znaleźć nawet po prawej stronie sceny politycznej polityka, którygłosiłby hasła, zgodnie z którymi w imię efektywności ekonomicznej należy dokonywaćpoświęceń na poziomie sprawiedliwości społecznej. A jeżeli takowy się znajdzie, to źle sięto dla niego skończy. Widać to na przykładzie obecnej prawicowej większościparlamentarnej, wewnątrz której dochodzi do tarć na poziomie relacji między rządem, ajej liberalnymi frakcjami parlamentarnymi. Rząd zdaje sobie bowiem sprawę, żefrancuska opinia publiczna nie toleruje takich postaw, no może za wyjątkiemspecyficznych zbiorowości, jaką m.in. są przedsiębiorcy, którzy będą głosili hasłaliberalne. Mimo to ten typ poglądów nie posiada społecznej legitymizacji.” 1092 Tezy tepotwierdził Montagut twierdząc, że Francuzi spoglądają na swoje społeczeństwo raczej zperspektywy poziomu życia jego członków i realizacji wymogu sprawiedliwości, niż odstrony efektywności ekonomicznej. Świadczy o tym fakt, że znacznie częściej używanymwskaźnikiem w analizach sytuacji społeczeństwa jest „koszyk dóbr”, wskazujący napoziom i jakość życia obywateli, a nie miernik wzrostu PKB, obrazujący kondycjęgospodarki. Dowodzi to tezy, zgodnie z którą w społecznej świadomości Francuzów1091 Fragment wywiadu z Michel’em Wieviorka, profesorem socjologii na paryskiej Sorbonie – październik2004 rok.1092 Fragment wywiadu z Georges’em Gay, dziekanem Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu w Saint-Etienne – październik 2004 rok..585