PRACA DOKTORSKA

Trudność dostosowania doktryny „welfare state” do współczesnych procesówpolega na tym, że powstała ona wewnątrz państw narodowych i wytworzyła im właściwenarzędzia. Dziś jednak wiele procesów, na których „welfare state” koncentrowało swojąuwagę, zyskało wymiar globalny, a tym samym narzędzia, jakimi to państwo dotąd sięposługiwało, przestały być adekwatne. Zjawisko to można porównać do wojny, jakąwydały niektóre państwa terroryzmowi. Podobieństwo polega na tym, że państwanarodowe posługując się obecnie w walce z terroryzmem narzędziami, jakie wytworzyływ czasach, gdy stosunki międzynarodowe zdominowane były przez państwa. Konfliktywówczas rozwiązywało się w drodze regularnej wojny z innym państwem, a więckonkretnym, bo określonym geograficznie i liczebnie wrogiem, którego trzeba byłopokonać zajmując jego terytorium. W taki sposób obecnie walczy się ze światowymterroryzmem, tj. przez zajmowanie kolejnych państw, oskarżanych o generowanie, czywspieranie zjawiska terroryzmu. Tymczasem dzisiejszy terroryzm jest zjawiskiemglobalnym i stosowanie w walce z nim narzędzi właściwych dla państwa narodowego nieprzynosi oczekiwanych rezultatów. Współczesne stosunki międzynarodowe musządopiero wytworzyć nowe i adekwatne narzędzia, które pozwolą stawić czoła nowym, bozglobalizowanym procesom. Podobnie jest w przypadku „welfare state”, którego narzędziado walki o sprawiedliwość społeczną i dobrobyt, sprawdzające się w epoce industrialnejdoby gospodarek narodowych, przestały być dziś efektywne.Aby móc nakreślić trajektorie przemian, jakie powinny zajść na poziomie celów istruktury państw o orientacji społecznej, czemu poświęcony będzie kolejny podrozdział,należy jeszcze dokładniej zdiagnozować obecną sytuację, na którą „welfare state XXIwieku” ma stanowić odpowiedź.Wydaje się być już obecnie faktem, że poszukiwanie głównych źródeł rozwojuspołeczno-gospodarczego w zasobach zewnętrznych względem społeczeństwa nie mawiększego sensu. Dzieje się tak z przynajmniej dwóch powodów. Po pierwsze dlatego, żezasoby te nie są już tak obfite, jak w epoce minionej, czy tak łatwo dostępne, jak w dobiekolonializmu. Po drugie dlatego, że tradycyjne czynniki rozwoju napędzające gospodarkęzostały zastąpione przez inne czynniki o charakterze często niematerialnym i właściwe232