PRACA DOKTORSKA

Zdaniem Rosanvallon’a rozwiązaniem, które przyjęto we Francji, a które podąża wkierunku, tego co określa on mianem pozytywnego zobowiązania 571 , jest wspominane jużRMI (Minimalny dochód przeciw wykluczeniu). RMI nie stanowi ani zwykłegoświadczenia pomocowego, nie jest również zasiłkiem w ramach Sécurité Sociale, posiadaznamiona prawa, gdyż dostępne jest dla wszystkich wykluczonych, którym ma zapewnićminimum socjalne, ale wiąże się z pewnym zobowiązaniem, wynikającym z podpisywanejprzez beneficjenta umowy, w której zobowiązuje się on do aktywnego działania celemopuszczenia stanu wykluczenia. Nie jest to więc prawo w tradycyjnym tego słowaznaczeniu, gdyż mimo tego, że jest dostępne dla wszystkich, ma charakterzindywidualizowany i obwarowane jest określonymi warunkami. 572Aby dzięki aktywnej polityce społecznej opartej na pozytywnych zobowiązaniachmożna było doprowadzić do powtórnego połączenia sfery ekonomii i społeczeństwa, atym samym efektywności i sprawiedliwości, należy stworzyć włączającą gospodarkę(économie d’insertion). 573 Cel te można osiągnąć dwoma drogami. Po pierwsze, możnauczynić tak, jak to zrobiły Stany Zjednoczone i Wielka Brytania w latach 80-tych icałkowicie podporządkować społeczeństwo rynkowi. Drugim jednak rozwiązaniem, zaktórym opowiada się Rosanvallon, jest stworzenie pośredniej sfery gospodarki, łączącejprawa wolnego rynku z idą praw społecznych trzeciej generacji. Chodzi więc o różnegorodzaju procedury ułatwiające młodym ludziom wchodzenie na rynek pracy, technikiprzekwalifikowywania wykluczonych, narzędzia pozwalające na zatrudnianieniewykwalifikowanych pracowników. Pośrednia sfera gospodarki może oznaczaćtworzenie miejsc pracy subwencjonowanych przez państwo, które bez jego interwencjinie utrzymałyby się na rynku (np. emploi de solidarité). W ten sposób może dojść dopowstania pośredniej sfery gospodarki społecznego włączenia, która będzie miała zazadanie połączyć efektywność funkcjonowania firm, ze prawami społecznymi trzeciej571 Przyjęcie w 1988 roku RMI, Rosnavallon nazywa cichą rewolucją.572 Rosanvallon P., La Nouvelle Question Sociale – Repenser l’Etat Providence, Seuil, Paris, 1995, str. 170-176.573 Tamże, str. 188.271