PRACA DOKTORSKA

sprzeczność sprawiedliwości i efektywności, po teorie zakładające pozytywną zależnośćmiędzy tymi pojęciami.1.3.2 Sprawiedliwość społeczna przeciw efektywności ekonomicznej.W niniejszym podrozdziale przedstawione zostaną podejścia teoretyczne, zgodnie zktórymi nie jest możliwe pogodzenie sprawiedliwości społecznej i efektywnościekonomicznej. Można znaleźć wśród tych poglądów takie, które wskazują wręcz nasprzeczność owych pojęć, które mają prowadzić do zupełnie odmiennych rezultatów,gdyż ich wektory zwrócone są w przeciwnych kierunkach. Inne zaś podejścia pozornietylko wskazują na ich zgodność, gdyż w rzeczywistości pojęcie sprawiedliwości całkowiciepodporządkowują pojęciu efektywności, czyniąc je określeniami synonimicznymi.Najczęściej tego typu poglądy pojawiają się u tych teoretyków, którzy związani są znurtem liberalnym i kwestionują sprawiedliwość społeczną jako taką.Jako pierwsze przytoczone zostaną poglądy Malthus’a, XIX wiecznego filozofaspołecznego, który jak na przedstawiciela stanu duchownego wykazywał się niezwyklebrutalnym, z dzisiejszego punktu widzenia, podejściem do kwestii biedy i społecznejsprawiedliwości. Jego poglądy na ten temat wynikały wprost z wniosków, jakie wysnuwałz demograficznej analizy sytuacji współczesnego mu społeczeństwa.Malthus był jednym z pierwszych teoretyków kryzysu, który uważał, żespołeczeństwo winno się powiększać w takim samym tempie, jak środki jego egzystencji.Jego zasadniczą tezą było stwierdzenie, że szeroko rozumiana produkcja rośnie wolniej niżwielkość populacji ludzkiej, co powoduje w rezultacie nieustanny spadek produktu percapita. Malthusiański schemat dynamiki demograficznej zakładał, że w okresachakumulacji kapitału popyt na pracę rośnie, przy czym ludzie nie potrafią w krótkimterminie na ów wzrost zareagować zwiększeniem poziomu urodzeń. W rezultaciedochodzi do zwiększenia kosztów pracy, co winduje zarobki powyżej ich naturalnegopoziomu. Z czasem zjawisko to powoduje wzrost liczby urodzeń, podnoszący jednocześnie77