PRACA DOKTORSKA

przegrywa.” 1101 Poglądy te podziela Meyer, który nie jest zbytnim optymistą w kwestiiobecnej kondycji tego, co można by określić mianem europejskiego modelu socjalnego.Jednocześnie jednak trudno mu było sobie wyobrazić konieczność odrzucenia częścieuropejskiego dorobku cywilizacyjnego, związanego z solidarnością narodową i postępemspołecznym. Stwierdził on, że „kiedy już doszliśmy do sytuacji, w której zgadzamy się, byzapewnić wszystkim określone minimum socjalne, kiedy posługujemy się pojęciemsprawiedliwości odnoszącym się chociażby do ekityzmu, nie wyobrażam sobie, abyśmymogli pozwolić na nowo to wszystko zdezorganizować. Jeżeli coś takiego nastąpi, tobędzie to z pewnością katastrofą filozoficzną i polityczną. Myślę jednak, że dopóki naszepaństwa posiadają jeszcze trochę siły i dumy, nie pozwolą na upadek tych wartości(...).” 1102 Najszerszą grupę pośród ekspertów społecznych stanowili ci, którzy uważali, żefrancuskie Etat-providence ma przed sobą przyszłość, jednakże wymaga ono reformdostosowujących jego strukturę do współczesnych wymogów społeczno-gospodarczych.Przeprowadzenie odpowiednich reform nie jest jednak sprawą łatwą, gdyż jak stwierdziłBafoil, „(...) z jednej strony wiemy, że nie możemy dłużej iść obecną drogą, z drugiejstrony musimy sobie zdawać sprawę z tego, że żadne europejskie społeczeństwo nie zrobidobrowolnie kroku wstecz i nie zrezygnuje ze zdobytych przywilejów socjalnych.” 1103Zdaniem Meyer’a reformy francuskiego Etat-providence nie nastąpią z dnia na dzień. Abytak się stało, musiałby się pojawić polityk posiadający społeczne poparcie przewyższająceto, jakim dysponował De Gaulle. Meyer stwierdził: „Trudno mi sobie wyobrazić polityka,który byłby do tego zdolny, nawet De Gaulle ostatecznie okazał się zbyt słaby. Dlatego niewyobrażam sobie takiego męża opatrznościowego, który mógłby tego dokonać i chybanawet wolę tego nie robić, gdyż człowiek taki mógłby być jednocześnie bardzoniebezpieczny. Myślę, że zmiany nastąpią, ale nie będą one wynikiem działania jednejosoby, a raczej następstwem sytuacji światowej gospodarki. Niewiadomą jest natomiast1101 Fragment wywiadu z Eric’kiem Le Boucher, publicystą dziennika „Le Monde” specjalizującym się wtematyce ekonomicznej – październik 2004 rok.1102 Cytat z wypowiedzi francuskiego ekonomisty Pierre’a Meyer’a – październik 2004 rok.1103 Fragment wywiadu z Francois Bafoil’em z Centrum Studiów i Badań Międzynarodowych w Paryżu –październik 2004 rok.592