PRACA DOKTORSKA

przynoszą poprawę sytuacji najbiedniejszych, a tym samym zgodziłby się na stratęsięgająca 99% poddanego redystrybucji bogactwa. 157Okun jest przekonany o możliwości i konieczności poprawy losu najbiedniejszychw ramach systemu kapitalistycznego. Uważa, że należy dać wszystkim, którzy sobie tegożyczą, szansę na realizację swoich możliwości. Jest zwolennikiem rynku, który jakojedyny gwarantuje efektywność, motywuje do pracy i wysiłku, ale jednocześnie przerażago siła pieniądza, przed którą należy bronić wartości gwarantujące ludzką godność.Najlepszym podsumowaniem jego rozważań jest ostatni akapit jego książki, w którympisze, że „demokratyczne społeczeństwo kapitalistyczne nie ustanie w poszukiwaniachśrodków pozwalających na wyznaczenie linii podziału między domeną praw i pieniądza.Społeczeństwo to może w tym zakresie uzyskiwać coraz to lepsze rezultaty. Pewnym jestnatomiast, że nigdy nie znajdzie idealnego rozwiązania, gdyż konflikt między równością aefektywnością jest nieunikniony. W tym kontekście kapitalizm i demokracja stanowiądość dziwną parę. Ale być może właśnie dlatego oba te systemy są nierozłączne.Potrzebują bowiem siebie na wzajem, aby wprowadzić trochę racjonalności do wymogurówności i trochę humanizmu do wymogu efektywności”. 158Warto w tym kontekście przytoczyć polemikę, do jakiej doszło międzyBenjamin’em R. Barber’em a Francis’em Fukuyam. Otóż Benjamin Barber, dokonującdiagnozy aktualnej sytuacji na świecie, doszedł do przekonania, że w związku zpostępującą globalizacją równowaga między demokracją i kapitalizmem, o której pisałOkun, została poważnie zachwiana. Pisze on w sposób następujący: „pozwoliliśmy, byglobalizacji uległ rynek towarów, pracy, kapitału - ale nie uległy jej instytucjedemokratyczne ani obywatelskie, które ograniczały ów rynek w poszczególnychpaństwach. Kapitalizm wydostał się z ram demokracji, stał się dziki, zanarchizowany.” 159Jego zdaniem mit państwa opiekuńczego zastąpiony został współcześnie mitem wolnegorynku (paradygmat produktywności), który ma stanowić remedium na wszystkie157 Tamże.158 Okun A., Egalité vs Efficacité – Comment trouver l’équilibre? Economica, Paris, 1982, str. 100. Patrzrównież: Efektywność a sprawiedliwość, red. Wilkin J., "Key Text", Warszawa 1997, str. 33; Wilkin J., Jakikapitalizm, jaka Polska, PWN, Warszawa 1995, str. 136-137.159 Barber B. R., Globalny Dżin, Gazeta Wyborcza, nr 152, 1-2 lipiec 2000.87