- Page 1 and 2: GOBIERNO REGIONAL CUSCO ACADEMIA MA
- Page 3 and 4: Por este compromiso el Gobierno Reg
- Page 5 and 6: La presente publicación se realiza
- Page 7 and 8: c. OCLUSIVAS GLOTALIZADAS o REFORZA
- Page 9 and 10: P, p. Consonante oclusiva simple, b
- Page 11 and 12: figdo..................figurado Fil
- Page 13: VARIACIONES DIALECTALES En las vari
- Page 17 and 18: achakachalláy 4 5 achutaniy de un
- Page 19 and 20: Alqawisa 8 9 allpamanta wikch'uy bl
- Page 21 and 22: Amarupata 12 13 ankaq Compañía de
- Page 23 and 24: Antaray 16 17 anyaq Antaray. s. Geo
- Page 25 and 26: apakuy 20 21 Apu Qañakway chuklla.
- Page 27 and 28: Aqos 24 25 araraysu por el Inka a u
- Page 29 and 30: arwi 28 29 asnu característico por
- Page 31 and 32: atisqa 32 33 awqalli social SINÓN:
- Page 33 and 34: ayara 36 37 ayni lieron de Tanpu T'
- Page 35 and 36: Ch, ch. alfab. Segunda grafía del
- Page 37 and 38: chakitaklla 44 45 challpusqa chakit
- Page 39 and 40: chaninchaq kuskachaq 48 49 chanrara
- Page 41 and 42: chaqna 52 53 chaskikuq vanecerse. S
- Page 43 and 44: chayaq 56 57 cheqchi go o súplica
- Page 45 and 46: chilina 60 61 chinkachikapuy ració
- Page 47 and 48: Chinpu 64 65 chirichiy mucho cuidad
- Page 49 and 50: chiwchichakuy 68 69 choqllochakuy c
- Page 51 and 52: chukchachakuy 72 73 chullay nópter
- Page 53 and 54: chunuyay 76 77 churaykunakuy peque
- Page 55 and 56: chutaykachay miembros del cuerpo. c
- Page 57 and 58: chhallchiy 84 85 chhaqru sito. chha
- Page 59 and 60: chhuchuq 88 89 chhusu dero de las p
- Page 61 and 62: ch'akichisqa 92 93 ch'allchaykuy ch
- Page 63 and 64: ch'apu sunkha 96 97 ch'ara khasapa.
- Page 65 and 66:
ch'atakuv 100 101 ch'eqmikuy ch'ata
- Page 67 and 68:
ch'ikllu 104 105 ch'illpiyay brado,
- Page 69 and 70:
ch'irmi 108 109 ch'iyaq tranquilida
- Page 71 and 72:
ch'ukan 112 113 ch'ullu ch'ukan. s.
- Page 73 and 74:
ch'upu 116 117 ch'uspiyasqa sarroll
- Page 75 and 76:
ch'uyay ch'uyay. v. Aparecer claro
- Page 77 and 78:
eraysiway 124 125 etacha ventear el
- Page 79 and 80:
hak'uchakuq 128 129 hallp'a k'u, ha
- Page 81 and 82:
hananáw! 132 133 hanka kay estaba
- Page 83 and 84:
hanpichina 136 137 hanp'atu hanpich
- Page 85 and 86:
hapht'achiy 140 141 hap'iy cosas qu
- Page 87 and 88:
harilla 144 145 hasp'iriy harilla.
- Page 89 and 90:
hatun lluthu 148 149 hat'aqo poli,
- Page 91 and 92:
hawariy 152 153 hayma para clarific
- Page 93 and 94:
hayula 156 157 hich'ana hayula. adj
- Page 95 and 96:
hillp'uykachiy 160 161 hink'illikuq
- Page 97 and 98:
hoqarina 164 165 huchallikuq tar, r
- Page 99 and 100:
hukllachakuy 168 169 hunt’achay N
- Page 101 and 102:
huñunakapuy 172 173 huy! susceptib
- Page 103 and 104:
ichari 176 177 illa EJEM: icharaqch
- Page 105 and 106:
imapaq? 180 181 Inka precisada, des
- Page 107 and 108:
Inka Urqo 184 185 Inti Raymi Consti
- Page 109 and 110:
iñaw iñaw! 188 189 iskay tuta. i
- Page 111 and 112:
isqon pachak noveno día. isqon pac
- Page 113 and 114:
kallki 196 197 kanasqa menor del In
- Page 115 and 116:
karachupa 200 201 kawsay wikch'uy k
- Page 117 and 118:
kinrariy 204 205 kiruykuy kinrariy.
- Page 119 and 120:
kuchu kuchu 208 209 kulli Rincón,
- Page 121 and 122:
kunpaykukuy 212 213 kuruyuq cuidado
- Page 123 and 124:
kuti kuti 216 217 kuyuykachiy le ad
- Page 125 and 126:
khallpay 220 221 khara mellador. kh
- Page 127 and 128:
khichuy 224 225 khuñu muña adj. P
- Page 129 and 130:
K', k'. alfab. Consonante glotaliza
- Page 131 and 132:
k'anchachiq 232 233 k'aska k'aska k
- Page 133 and 134:
k'ichirikuy 236 237 k'iphtay chiy.
- Page 135 and 136:
k'iskiyay 240 241 k'ukuyachiy k'isk
- Page 137 and 138:
k'upayachiy 244 245 k'utkullu k'upa
- Page 139 and 140:
k'uytuykachay se. SINÓN: k'ustuy.
- Page 141 and 142:
laq'achina 252 253 Lawriqocha ladr
- Page 143 and 144:
linli 256 257 Lukre provincia de An
- Page 145 and 146:
llaki 260 261 llalliy de la familia
- Page 147 and 148:
llanllachiq 264 265 llant'ay llanll
- Page 149 and 150:
llaqllachiq 268 269 llasaq llaqllac
- Page 151 and 152:
lleqwiyachiy 272 273 lliph lleqwiya
- Page 153 and 154:
lloqsiq 276 277 llukuchay se de un
- Page 155 and 156:
llunch'iy 280 281 llusk'ana llunch'
- Page 157 and 158:
M, m. alfab. Consonante nasal, bila
- Page 159 and 160:
machuy machuy 288 289 maki maki gua
- Page 161 and 162:
malqo 292 293 Mallmanya debe deriva
- Page 163 and 164:
mana allin 296 297 Manchay P'uytu k
- Page 165 and 166:
manu 300 301 mañaysiy de Madre Dio
- Page 167 and 168:
maqchiysiy 304 305 Marka Walla maqc
- Page 169 and 170:
marq'aysiy 308 309 maskhaq llevando
- Page 171 and 172:
mat'i 312 313 may umbilicata E. et
- Page 173 and 174:
mayu laqo 316 317 mi de los ríos t
- Page 175 and 176:
Mikikiray 320 321 milliyay ta waka
- Page 177 and 178:
mini 324 325 Misk'apata mini. s. te
- Page 179 and 180:
mitani 328 329 monte kapuli mitani.
- Page 181 and 182:
mosoqyay 332 333 much'unay var, pon
- Page 183 and 184:
mullkhuyay 336 337 munay somnio). m
- Page 185 and 186:
muskhiykachiy 340 341 mut'uy muskhi
- Page 187 and 188:
muyuqe 344 importante, entre las m
- Page 189 and 190:
nataq 348 349 niwa más de 40 años
- Page 191 and 192:
ñakaq 352 353 ñapuyachiy na vez.
- Page 193 and 194:
ñawinlla 356 357 nawsayapuy ñawin
- Page 195 and 196:
ñuñupakuy 360 361 ñut'uq ñuñup
- Page 197 and 198:
olinikuy 364 365 Omatalispacha dad
- Page 199 and 200:
oqa oqa 368 369 oqoruncha oqa oqa.
- Page 201 and 202:
Oskurpujyu Oskurpujyu. s. Etnohis.
- Page 203 and 204:
pachaman hayway 376 377 Pakaymayu A
- Page 205 and 206:
pallqo 380 381 pantachikuq pallqo.
- Page 207 and 208:
paqarichiy 384 385 parachiq paqaric
- Page 209 and 210:
paskachiy 388 389 Patallaqta sona.
- Page 211 and 212:
pawqar wara 392 393 payayaq pawqar
- Page 213 and 214:
Pikchu Pikchu 396 397 Pillkuorqo Ma
- Page 215 and 216:
pintu 400 401 pisiy pintu. s. Bot.
- Page 217 and 218:
poqo 404 405 Pukamarka tura inka ub
- Page 219 and 220:
pukyun 408 409 Pumaphaqcha tiernos.
- Page 221 and 222:
puñu puñuy 412 413 puriy puñu pu
- Page 223 and 224:
putaqllanku 416 na popular. SINÓN:
- Page 225 and 226:
pharpa 420 421 phina puskay. || Mal
- Page 227 and 228:
phosoqochiq 424 425 phusu phosoqoch
- Page 229 and 230:
P', p'. alfab. Consonante reforzada
- Page 231 and 232:
p'anpakuq 432 433 p'ariy cer tapar
- Page 233 and 234:
p'enqay p'enqay 436 437 P'isaq no,
- Page 235 and 236:
p'ititay 440 441 p'uchukaq Pe.Aya:
- Page 237 and 238:
Q, q. alfab. Consonante simple, ocl
- Page 239 and 240:
qapari 448 449 qarqochiq qapari. s.
- Page 241 and 242:
qataycha 452 453 qayllachikuy SINÓ
- Page 243 and 244:
qelqana 456 457 qeqoq jaq. Ec: llim
- Page 245 and 246:
qokuy 460 461 qolloq do, caritativo
- Page 247 and 248:
qonqachinakuy 464 465 qora ce olvid
- Page 249 and 250:
qosa 468 469 Qosqo albergar a las p
- Page 251 and 252:
Qosqo 472 473 Qotakalli Marka) y Ma
- Page 253 and 254:
Qh, qh. alfab. Consonante compuesta
- Page 255 and 256:
qhapaqpuni 480 481 qhariykachay qha
- Page 257 and 258:
qhawachiy 484 485 qhelli mirar, cui
- Page 259 and 260:
qhepamanta 488 489 qhetuykachay a,
- Page 261 and 262:
Q', q'. alfab. Consonante oclusiva
- Page 263 and 264:
qaru 496 497 q'echukuy q'aru. adj.
- Page 265 and 266:
Q'ente Marka 500 501 q'etipiay pueb
- Page 267 and 268:
q'oñiq 504 505 q'oyuyachiy q'oñiq
- Page 269 and 270:
akichikuy 508 509 rank'urikuy que e
- Page 271 and 272:
antikuy 512 513 raqay algo exclusiv
- Page 273 and 274:
atachiy 516 517 rawrachiy ratachiy.
- Page 275 and 276:
etintín 520 521 rikunayay de la fa
- Page 277 and 278:
imariq 524 525 rit'iyachiy to. rima
- Page 279 and 280:
ukuyaq 528 529 rumiyay ales. rumi k
- Page 281 and 282:
untunayay 532 533 ruraykachay expre
- Page 283 and 284:
S. s. alfab. Consonante fricativa,
- Page 285 and 286:
salla 540 541 sanichay dómito, bra
- Page 287 and 288:
sanu 544 545 saphich'awchu San Seba
- Page 289 and 290:
saqrayoq 548 549 sara ch'akichiy sa
- Page 291 and 292:
sasachakuy 552 553 sawasqa qallariy
- Page 293 and 294:
sayapakuy 556 557 saynata sayapakuy
- Page 295 and 296:
seqachikuy 560 561 seqwiyachiy que
- Page 297 and 298:
seq'oq 564 565 sik'ikuy seq'oq. adj
- Page 299 and 300:
Sinaypa 568 569 sinp'achaq gate, a
- Page 301 and 302:
siphsi 572 573 sirk’aq siphsi. s.
- Page 303 and 304:
situwa 576 577 sonqosapa tualmente
- Page 305 and 306:
soq'oq 580 581 Sukanka sorber. || L
- Page 307 and 308:
sulluq 584 585 suniyaq embarazada l
- Page 309 and 310:
suphuyay 588 589 susk'achiq das. su
- Page 311 and 312:
sut'uchi 592 593 suyaysiy wasipin p
- Page 313 and 314:
Sh, sh. alfab. Consonante fricativa
- Page 315 and 316:
shullchu por de agua. Presentar o a
- Page 317 and 318:
takiykuy 604 605 tanapay takiykuy.
- Page 319 and 320:
tanqariy 608 609 tapuchikuy pulsado
- Page 321 and 322:
taqechakuy 612 613 taripachiy otras
- Page 323 and 324:
tarukay 616 617 tawnachiq las compu
- Page 325 and 326:
Teqse Qocha 620 621 tinkumuy cadera
- Page 327 and 328:
tisña 624 625 Tiyawanaku tisña. s
- Page 329 and 330:
toroqcho 628 629 tukuy rachina, por
- Page 331 and 332:
tunawa 632 633 Tupa Ayar Manko tuna
- Page 333 and 334:
Tupaq Inka 636 637 tupu das, su hij
- Page 335 and 336:
tusuchiy 640 641 tutayay ce bailar
- Page 337 and 338:
thakayay 644 645 thanpiq thakayay.
- Page 339 and 340:
thaski purun 648 649 this thas! muc
- Page 341 and 342:
thunku 652 653 thuwiykachay thunku.
- Page 343 and 344:
T'ankar Willka 656 657 t'aphsanakuy
- Page 345 and 346:
t'aqpiy 660 661 defecto de los zapa
- Page 347 and 348:
t'ika ch'antasqa 664 665 t'ika akil
- Page 349 and 350:
t'inpuchiy 668 669 t'iphki vir el a
- Page 351 and 352:
t'ituq 672 673 toqya t'ituq. adj. y
- Page 353 and 354:
t'ustu kay 676 ción violenta de pi
- Page 355 and 356:
ukyanayay 680 681 uma muyuy piado e
- Page 357 and 358:
umipayay 684 685 unkullikuy dras pr
- Page 359 and 360:
uñasapa 688 689 uphasqa uñasapa.
- Page 361 and 362:
urmaykuy 692 693 usachinalla urmayk
- Page 363 and 364:
usphuy 696 697 utikayay flujo de sa
- Page 365 and 366:
uyanpamanta 700 701 uysu uyanpamant
- Page 367 and 368:
W, w. alfab. Semivocal, labial y so
- Page 369 and 370:
wakchayapuq 708 709 walqakuy wakcha
- Page 371 and 372:
Waman Marka 712 713 Wankayo ginosas
- Page 373 and 374:
wantar 716 717 wañusqaq kawsay saq
- Page 375 and 376:
Waqrachuku 720 721 waqyachiq extra
- Page 377 and 378:
warararay 724 725 warmiq llanguero,
- Page 379 and 380:
waskar q'ente 728 729 watasqa naci
- Page 381 and 382:
waway waway 732 733 waylla pilli pr
- Page 383 and 384:
wayoq t'ika 736 737 wayt'anpu danza
- Page 385 and 386:
wesq'achikuy 740 741 Wikariwi wesq'
- Page 387 and 388:
wikha 744 745 Willka persona a lo l
- Page 389 and 390:
willk'u 748 749 winachiy ganta afil
- Page 391 and 392:
wiraqocha 752 753 wisñichiy templo
- Page 393 and 394:
Witoto 756 frutos muy parecidos a l
- Page 395 and 396:
yanamanka 760 761 yanqayay yanamank
- Page 397 and 398:
Yarinaqocha 764 765 yawarchanakuy b
- Page 399 and 400:
yukra 768 769 yupaychanakuy SINÓN:
- Page 401 and 402:
yuyaykachay cimiento, mareo. yuyayk
- Page 403 and 404:
abertura 776 777 acomodarse ronqo,
- Page 405 and 406:
afeador,-ra 780 781 alfarero,-ra af
- Page 407 and 408:
ancianidad 784 785 aplanarse fig. y
- Page 409 and 410:
arrodillado,-da 788 789 atizar arro
- Page 411 and 412:
B. b. Segunda letra del abecedario
- Page 413 and 414:
úsqueda buitre. s. Zool. Anka, suw
- Page 415 and 416:
caminante 800 801 cardiopatía Bol:
- Page 417 and 418:
centelleo 804 805 claro,-ra Pe.Aya:
- Page 419 and 420:
competir 808 809 convencerse japina
- Page 421 and 422:
cuerno cuerno. s. Waqra. cuerpo. s.
- Page 423 and 424:
D, d. Quinta letra del abecedario.
- Page 425 and 426:
desgranar 820 821 desplomarse muchh
- Page 427 and 428:
dinastía 824 825 duro,-ra ch'enqo.
- Page 429 and 430:
encascajar 828 829 enjuagar encande
- Page 431 and 432:
envalentonarse 832 833 esférico,-c
- Page 433 and 434:
estrujar 836 837 eyacular estrujar.
- Page 435 and 436:
flebitis flebitis. s. Med. Sirk'a o
- Page 437 and 438:
golondrina 844 845 gustar ankara. P
- Page 439 and 440:
helecho 848 849 horizontal helecho.
- Page 441 and 442:
implume 852 853 Inkas según los Cr
- Page 443 and 444:
J, j. Undécima letra del alfabeto;
- Page 445 and 446:
lechuza 860 861 luz puñuna. lechuz
- Page 447 and 448:
magnífico,-ca 864 865 marcar magn
- Page 449 and 450:
mil 868 869 muy mil. adj. núm.card
- Page 451 and 452:
nodriza la noche: tutayay, tutayayk
- Page 453 and 454:
orzuelo departamento de la repúbli
- Page 455 and 456:
partamos! 880 881 patrocinador part
- Page 457 and 458:
peón 884 885 pespuntador,-ra qa qa
- Page 459 and 460:
platear 888 889 porte platear. v. Q
- Page 461 and 462:
presago,-ga 892 893 prohijado,-da p
- Page 463 and 464:
puñetazo puñetazo. s. Saqma. puñ
- Page 465 and 466:
anura 900 901 refrigerador,-ra ch'e
- Page 467 and 468:
esecar phara. resecar. v. K'irkuy,
- Page 469 and 470:
sapumpa janpato. Pe.Anc: ratsak, ch
- Page 471 and 472:
sufrir 912 sufrir. v. Muchuy, ñak'
- Page 473 and 474:
tiesto 916 917 trinar Bol: allp'a.
- Page 475 and 476:
unificador,-ra. unificador,-ra. s.
- Page 477 and 478:
vigía vigía. s. Awqa qhawa, chapa
- Page 479:
zenit 928 zenit. s. Chawpi p'unchay