Diccionario: Quechua - Español - Quechua, Simi Taqe: Qheswa ... - illa
Diccionario: Quechua - Español - Quechua, Simi Taqe: Qheswa ... - illa
Diccionario: Quechua - Español - Quechua, Simi Taqe: Qheswa ... - illa
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
enjuagatorio 830 831 enturbiarse<br />
awiy. Aya: mujchiy. Caj: loqyachiy.<br />
Jun: aywiy. S.Mar: chuyanchay.<br />
Arg: chakiy. Bol: aytiy,<br />
ch'uwanchay.<br />
enjuagatorio. s. Moqchi.<br />
enjuague. s. Ch'uyana.<br />
enjuto,–ta. adj. Ch'alqe, tullu. Pe.Aya:<br />
chakisja, tulluyasja. Bol: ayajra,<br />
jarchi.<br />
enlace. s. Tinki.<br />
enlazador,–ra. adj. s. Wataq, t'inkiq,<br />
ch'ipaq.<br />
enlazado,–da. adj. Watasqa, tinkisqa,<br />
ch'ipasqa.<br />
enlazar. v. Watay, t'inkiy, ch'atay.<br />
enlazarse. v. Watakuy, t'inkikuy,<br />
t'inkinakuy.<br />
enliendrado,–da. adj. Ch'iyachasqa,<br />
ch'iyayasqa.<br />
enliendrar. v. Ch'iyachay.<br />
enliendrarse. v. Ch'iyachakuy.<br />
enloquecer. v. Waq'ayay.<br />
enlosar. v. Kallkiy.<br />
enlucidor,–ra. s. Llusiq, llonqheq,<br />
llunch'iq.<br />
enlutarse. v. Yanallikuy, yanawan<br />
p'achallikuy.<br />
enmaderar. v. K'ulluchay.<br />
enmant<strong>illa</strong>rse. v. Llikllakuy.<br />
enmarañado,–da. adj. Ch'arwi,<br />
arwisqa, t'anpa (los cabellos).<br />
enmascarado,–da. s. Saynatasqa.<br />
enmascarador. s. Saynataq.<br />
enmascarar. v. Saynatay.<br />
enmascararse. v. Saynatakuy.<br />
enmohecerse. v. Ch'illkayay. Aya:<br />
ismutiy. Jun: ismuy, ukiy. Bol:<br />
muqakuy, mujsakuy, qollwaray.<br />
enmugrecer. v. Kharkachay.<br />
ennegrecedor,–ra. adj. Yanachaq,<br />
yanayachiq.<br />
ennegrecer. v. Yanayay, yanachay.<br />
ennegrecible. adj. Yanayaq.<br />
enojado,–da. adj. Phiñasqa, sawchu.<br />
Aya: piñasqa. Jun: pinakay.<br />
enojar. v. Phiñarikuy. Jun: piñay. Ec:<br />
chukuy.<br />
enojarse. v. Phiñakuy.<br />
enredadera. s. Bot. (Cuscata<br />
grandiflora KHB). Arwi arwi,<br />
mallunwa, wahi. || Khan khari con<br />
espinos. || (Pipta denia colubrina<br />
Bentham). Willk'u.<br />
enredado,–da. adj. Ch'arwisqa.<br />
Pe.Aya: qeti. Bol: jarap'asqa,<br />
chhamri.<br />
enredar. v. Arwiy, arwichiy, llukuy,<br />
rank'uy.<br />
enredarse. v. Arwikuy, ch'arwiyay.<br />
enredec<strong>illa</strong>r. v. Llukuy, llukuchay.<br />
enredo. s. Ch'arwi.<br />
enriquecerse. v. Qhapaqchakuy,<br />
qhapaqyay.<br />
enrojecer. v. Pukayay.<br />
enrollable. adj. Mayt'ukuq.<br />
enrollador. adj. Mayt'uq, k'uyuq,<br />
wankuq.<br />
enrollar. v. Mayt'uy, k'uyuy, wankuy,<br />
q'enpiy.<br />
enrollarse. v. K'uyukuy, mayt'ukuy,<br />
wankukuy, q'enpikuy.<br />
enronquecer. v. Ch'akayay.<br />
enrostrar. v. Uyanchay, uyapurachiy.<br />
ensangrentarse. v. Yawarchakuy. Jun:<br />
yawartakuy.<br />
ensalzar. v. Sumaychay.<br />
ensangrentador,–ra. adj. Yawarchaq.<br />
ensangrentar. v. Yawarchay. Jun:<br />
yawartay.<br />
ensartado,–da. adj. Ch'anta ch'anta.<br />
enseñar. v. Educ. Yachachiy. Ec:<br />
yachachina. Anc: wayachatsiy. Aya:<br />
chawkay. Caj: yatrachiy. S.Mar:<br />
atinachiy, yayachikuy.<br />
enseguida. adv. Hinaman, hinamantaq.<br />
Ej: hinaman ninmi: enseguida dice.<br />
Arg: kunallan.<br />
ensangrentado,–da. adj.<br />
Yawarchasqa.<br />
ensombrerado,–da. adj. Chukusqa.<br />
ensombrerar. v. Chukuchiy.<br />
ensombrerarse. v. Chukuchakuy,<br />
chukullikuy, chukukuy.<br />
ensordecer. v. Wanq'oyay, roqt'oyay.<br />
Bol: rujt'uyay, juq'arayay. Arg:<br />
upachiy, upayachiy upayay.<br />
ensuciar. v. Qhellichay. Aya:<br />
jachachay. Jun: mäpatay. S.Mar:<br />
chapuy.<br />
ensuciarse. v. Qhellichakuy.<br />
ensueño. s. Psic. Mosqhoy,<br />
mosqhokuy.<br />
ensurcador,–ra. adj. Wachuchaq.<br />
enteco,–ca. adj. Tanka.<br />
entendimiento. s. Yuyay.<br />
enterable. adj. Yachana.<br />
enterrador,–ra. adj. P'anpaq.<br />
enterrar. v. P'anpay.<br />
enterronarse. v. K'urpayay.<br />
k'urpachakuy.<br />
entibiar. v. Chiriyachiy.<br />
entierro. s. P'anpa.<br />
entonces. conj. Hinaspa, hinaspacha,<br />
maypachan, chaypacha. Ej.<br />
hinaspan nin: entonces dice.<br />
Chaymantaqa nisqa: entonces<br />
había dicho.<br />
entrabar. v. Ch'ipay.<br />
entrada. s. Haykuna, suskhuna,<br />
ch'uyku, punku haykuna. Bol:<br />
yaykuna. Jun: punku yaykuna.<br />
entramar. v. Miniy.<br />
entreabierto,–da. adj. Kicharayaq.<br />
entrelazarse. v. Mayt'unakuy.<br />
entrenar. v. Kallpachay,<br />
kallpachakuy, kamarikuy,<br />
ruwapay.<br />
entrepiernas. s. Chaka k'uchu.<br />
entreverado,–da. adj. Chhaqru,<br />
mich'usqa, chhaqrusqa.<br />
entreverar. v. Chhaqruy, mich'uy,<br />
taqruy.<br />
entreverarse. v. Chaqrunakuy,<br />
mich'ukuy.<br />
entreverse. adj. Rikukuy.<br />
entrevista. s. Tupay, tinkuy,<br />
rikunakuy.<br />
entristecerse. v. Llakikuy, phutiy.<br />
entrometerse. v. Chapukuy, mich'unakuy,<br />
churakuy, challpukuy.<br />
entrometido,–da. adj. Chapukuq,<br />
mich'upakuq. fig. challpukuq. Arg:<br />
shatiku, shatiriku. Bol: niwsikuq,<br />
sukhupakuq.<br />
entumecer. v. Kukupay, susunkay.<br />
entumecimiento. s. Kukupa, susunka.<br />
enturbiarse. v. T'alayay, q'atayay,<br />
qonchuyay. Aya: jonchuyay.