11.01.2013 Views

Diccionario: Quechua - Español - Quechua, Simi Taqe: Qheswa ... - illa

Diccionario: Quechua - Español - Quechua, Simi Taqe: Qheswa ... - illa

Diccionario: Quechua - Español - Quechua, Simi Taqe: Qheswa ... - illa

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

dentellada 818 819 desgranable<br />

dentellada. s. P'ata, kani.<br />

dentera. s. K'ipi.<br />

dentista. s. Kiru kamayoq.<br />

dentón,–na. adj. Kirusapa.<br />

dentro. adv. Ukhu. Pe.Anc: rurinchu.<br />

Pe.Jun: lulitraw. Arg: ukupi. Ec:<br />

uku.<br />

denuncia. s. W<strong>illa</strong>kuy.<br />

depilador. s. Lluphiq, p'aqlaq.<br />

deportista. s. Pukllaq.<br />

depositable. s. Churana, churay atiy.<br />

depositar. v. Churay, taqey,<br />

waqaychay.<br />

depósito de productos. s. Marka, taqe.<br />

|| De cosas: pirwa. || De carne<br />

fresca: pukutu. || De productos en<br />

general: qolqa.<br />

derecha,–cho. adj. Paña, allawka. Ec:<br />

shanchi. Pe.Aya: allawka, alliq.<br />

dermatitis. s. Med. Aychaqara onqoy.<br />

dermitis. s. Med. Apaychikchi.<br />

eccema.<br />

derramable. s. Hich'ana, hich'akuq,<br />

usuq.<br />

derramado,–da. adj. Hich'asqa,<br />

tallisqa, ususqa.<br />

derramar. v. Hich'ay, usuchiy, t'akay.<br />

Pe.Anc: hichay. Pe.Caj: itray.<br />

Pe.Jun: hitray, silray, usuy. Arg:<br />

ichay. Bol: jichay, t'akay. Ec:<br />

jichana, tallina, shutuchina.<br />

derramarse. v. líquido: Phoqchiy.<br />

productos: usuy, t'akakuy. la paja:<br />

siknikuy.<br />

derretir. v. Unuyachiy. Pe.Caj: Jun:<br />

chulluy. Pe.S.Mar: chu-<br />

lluchiy. Arg: unuyay.<br />

derretirse. v. Chulluy, unuyay.<br />

Pe.Anc: tsulluy. Pe.Caj: chullukay.<br />

Pe.S.Mar: chulluy.<br />

derribado,–da. adj. Wikapasqa,<br />

kunpasqa, thunisqa.<br />

derribador,–ra. s. Wikapaq, kunpaq,<br />

thunichiq.<br />

derribar. v. Wikapay, kunpay,<br />

thunichiy.<br />

derribarse. v. Wikapakuy, kunpakuy,<br />

thunikuy.<br />

derrocar. v. Ranqhay.<br />

derrotado,–da. adj. Atipasqa,<br />

llallisqa.<br />

derrumbar. v. Thuniy.<br />

derrumbarse. v. Thuniykuy.<br />

desabrido,–da. adj. Q'ayma. Pe.Aya:<br />

chamila, chamuq. Pe.Jun: hamia.<br />

Bol: amlla, q'ayma, raq'a. Ec:<br />

kayma.<br />

desafiarse. v. Churanakuy.<br />

desarmado,–da. adj. Mús. Charcha.<br />

desagradable. adj. M<strong>illa</strong>y.<br />

desaguar. v. Tharay, unu kachariy.<br />

desaliñado,–da. adj. Withara.<br />

desaliento. s. Willpu.<br />

desalmado,–da. adj. Hawchayay.<br />

desaparecer. v. Chinkay, chinkapuy,<br />

chinkariy, ch'usaqyay.<br />

desarreglado,–da. adj. Rawi.<br />

desarrollar. v. Wiñay.<br />

desast<strong>illa</strong>r. v. Chhillpanay.<br />

desatar. v. Paskay. Pe.Aya: pikrimay.<br />

Bol: paskaray. Ec: parsana.<br />

desatarse. v. Paskakuy. Pe.Aya:<br />

pikritmay.<br />

desayuno. s. Alim. Neol. Unu<br />

q'oñi. Pe.Anc: yawapa, shanaq,<br />

yakushanaq.<br />

desbastador,–ra. adj. Llaqllaq.<br />

desbastar. v. Llaqllay.<br />

desbocar. v. Llik'iy, qhasuy.<br />

desbordarse. v. Phoqchiy, lloqllay,<br />

llinp'ay.<br />

desborde. s. Phoqchi, lloqlla, unu<br />

phatay.<br />

descabellar. v. Chukchanay.<br />

descansar. v. Samay.<br />

descanso. s. Sama.<br />

descascarado, –da. adj. Teqwasqa.<br />

descascarador,–ra. s. T'eqwaq.<br />

descascarar. v. Teqway, eqhay.<br />

descendencia. s. Chupullu.<br />

descolorido,–da. adj. Qhoqa. Ejem.<br />

qhoqa p'acha: ropa descolorida.<br />

descomponer. v. Thullmichiy.<br />

descornar. v. Waqranay.<br />

descortés. s. adj. Haphlla simi,<br />

qhelle simi.<br />

descortezado,–da. p. Sinkhasqa,<br />

qaranasqa.<br />

descortezador,–ra. s. adj. Sinkhaq,<br />

qaranaq.<br />

descoser. v. Paskay.<br />

descost<strong>illa</strong>r. v. Waqtanay.<br />

descubierto,–ta. adj. Tarisqa.<br />

descubrir. v. Tariy. Pe.Aya: surkuy.<br />

Pe.Jun: talliy.<br />

descubrirse. v. Rikhuripuy.<br />

desdentado,–da. adj. Hamllu, mana<br />

kiruyuq. Arg: hanllu, laqmu.<br />

deseable. adj. Munana.<br />

desear. v. Munay.<br />

desecación. s. Ch'akichi. Arg:<br />

chakiy.<br />

desecador,–ra. s. adj. Ch'alqeq,<br />

ch'akichiq.<br />

desecar. v. Ch'alqey, ch'akichiy.<br />

Pe.Aya: chakichiy.<br />

desechar. v. Yanqachay, t'aqay,<br />

wikch'uy. Arg: wijchuy. Bol:<br />

yanqhachay.<br />

desembarazar. v. Med. Wachay,<br />

wachakuy, onqokuy.<br />

desembarrar. v. Turunay.<br />

desenchaclar. v. Chaqllanay.<br />

desengrasar. v. Tikanay.<br />

desenrollar. y. K'uyunnay, k'uyuray.<br />

desensebar. v. Wiranay.<br />

desenterrar. v. Haphch'iy, allay,<br />

haphq'ey.<br />

deseo. s. Munay. || De hacer:<br />

ruwanayay. || De ir: rinayay.<br />

desescamar. y. Chharpanay.<br />

desgajar. v. Q'aqway.<br />

desgarradura. s. Eqha.<br />

desgarrar. v. Eqhay.<br />

desgastable. adj. Mawk'ayaq.<br />

desgastado,–da. adj. Mawk'ayasqa,<br />

thantayasqa.<br />

desgastar. v. Thantay,<br />

mawk'ayachiy.<br />

desgastarse. v. Hallmuyay,<br />

thantakuy, mawk'ayay.<br />

desgaste. s. Llaqlla.<br />

desgracia. s. Aqoyraki, llaki. Bol:<br />

ik<strong>illa</strong>chus, hatun llaki. || Fatalidad.<br />

adj. ati. || Atipasqa: vencido por la<br />

desgracia.<br />

desgraciarse. v. Qhenchachakuy.<br />

desgranable. adj. Agr. Muchhana,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!