doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ATATÜRK’ÜN LAİKLİK SİYASETİ VE KIRGIZİSTAN’A YAPTIĞI TESİR 157
Kaynaklara göre Atatürk’ün Laiklik siyaseti Türk milletinin dini
yönden bağımsızlığını sağlamıştır. Devlet din işlerine ve onların faliyetlerine
olumlu olarak bakıp, adamların manevi durumuna bakarak
kısıtlama getirmemiştir.
Aynı zamanda Sovyetler Birliği’nde ise din ile beraber insanların
dine olan görüşü aynı düzene sokularak ateizm düşüncesi en doğru
yol olarak gösterilmiştir. Kırgızistan şartlarında ise ateizm siyaseti
Kırgızların manevi zenginliklerine çok büyük zarar vermiştir. Yüzyıllar
boyu süregelen dini görüşleri kılıçla kesercesine ateistlik görüş
gereği dinden uzaklaştırılarak, dine karşı mücadeleye başlamışlardır.
Bundan dolayı da laiklik ile ateizmin farkı şöyle ortaya çıkmaktadır.
Laiklik dini yasaklamadan uzak tutulmuş ve dini faaliyetlere pek
karışmamıştır. Ateizm ise tam tersine kominizmi kurma perdesi altında
insan oğlunun en nazik olan maneviyatına ve dünyayı nizama
sokma idealini baltalamıştır. Kominist ideolojisinin bu görüşü sosyal
hayatın normal gelişimini bozmuş ve daha dün yarı göçebe hayat
süren Kırgızları olumsuz olarak etkilemiştir. Yarı göçebe hayat süren
ve müslüman olarak yaşayan Kırgızları zorla yerleşik hayata geçirdikten
sonra kominist ideolojiyle tanışmaya başlamışlardır. Sovyet
dönemine kadar Kırgızistan’da cami ve medreseler işlevini sürdüre
gelse de, 1917 yılından itibaren bu kurumların yerini devlet kurumları
ve kültür faaliyeti yapan yerler almıştır. Tabiki böyle köklü bir
değişim halkın örf-adetine olumsuz etki etmiştir. Kominist partisinin
içinde olup ateist siyaseti yönlendiren yöneticiler kızıl kominist olmasına
rağmen tamamen dinden de uzaklaşmamışlardır. Özellikle
onlar ateizmi kabullenen ilim adamları haline gelememişlerdir. Nihayetinde
kominist partisi üyeleri gizli olarak Kuran okuyorlarsa da
kominist parti toplantılarında dine karşı konuşmalar yaparak, maneviyatıyla
parti konuşmaları birbirine taban tabana ters düşmekteydi.
Bunun arka yüzünde yaptığı faaliyetle konuşması bir birini tutmayan,
insanın maneviyatını eriten yalancılık ve iki yüzlülük gibi sosyal
hayatı mahfeden şeyler alışkanlık haline gelmiştir. Özellikle Kırgızlara
iki yüzlülük gibi şeyler çok büyük zarar verdi. İnsanın kutsi
olarak gördüğü inancına hakaret edilip, cami ve medreseler ortadan
kaldırıldıktan sonra bu durum insanlara, yöneticilere ve devlete olan
güvene zarar verdi. Böylece geçmişten günümüze kadar süregelen
“büyüğe hürmet küçüğe izzet etme” denen etnik normlar bozularak
onun yerini iki yüzlülük, yalancılık gibi ideolojiye bağlı olan insan-