doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ATATÜRK’ÜN AZINLIKLAR HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ 213
1919 günü Mustafa Kemal Paşa Samsun’a çıkar ve ülkenin içinde
bulunduğu vaziyeti değerlendirirken, azınlıkların yıkıcı faaliyetlerine
de temas eder. “Memleketin her tarafında Hıristiyan azınlıklar
gizli veya açıktan açığa kendi özel emel ve maksatlarını gerçekleştirmeye,
devleti bir an önce çökertmeye çalışıyorlar” 6 . Bu yıkıcı
faaliyetlerin merkezinde Rum Patrikhanesi var. “İstanbul Rum Patrikhanesinde
Mavri Mira adlı bir kurul oluşturulmuştur. Bunun başkanı
Patrik vekili Droteos…
Kurul doğrudan doğruya Venizelos’tan talimat alıyor. Rumların
ve Yunan Hükûmetinin paraca yardımıyla pek büyük bir malvarlığına
ulaşmıştır.
Görevi, Osmanlı İllerinde çeteler oluşturmak ve yönetmek…
İstanbul Patrikliği ve Yunan Konsolosluğu silah ve cephane
deposu durumuna sokulmuştur.Kiliseler de tapınma yerinden çok
askerî depolar gibi kullanılmaktadır.
Ermeni Patriği Zaven Efendi de Mavri Mira Heyeti tarafından
satın alınmıştır” 7 .
Ayrıca, Karadeniz Bölgesinde de Pontus çetelerinin saldırıları
devam etmekteydi. Mustafa Kemal Paşa, bölgedeki bu tehlike karşısında
millî teşkilâtın kurulmasına karar vermiştir8 .
Yine bu tarihlerde, İzmir’den sonra Manisa ve Aydın’ın da işgal
edilmesi ve işgalcilere bölgedeki Rumların destek vermeleri karşısında
gösterilen tepkileri yetersiz bulan Mustafa Kemal Paşa, 28
Mayıs 1919 tarihinde valilere, Erzurum, Ankara ve Diyarbakır’daki
Kolordu Komutanlıklarına, Konya’daki Ordu Müfettişliğine gönderdiği
genelgede ; “Yurt bütünlüğümüzün korunması için, milletçe
gösterilen tepkinin daha canlı ve sürekli olması gerekir…düzenlenen
millî gösterilerde terbiye ağırbaşlılığın titizlikle korunması, Hıristiyan
halka karşı saldırı, gösteri ve düşmanlık gibi tavır ve davranışlardan
sakınılması zarurîdir” 9 , demektedir. Mustafa Kemal Paşa’nın
bu genelgesinden sonra mitingler daha yaygın yapılmaya başlamış-
6 Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, C. I, Yay. Haz. Zeynep Korkmaz, Başbakanlık
Basımevi, Ankara 1984, s.1.
7 Atatürk, Nutuk, C. III, Belge No : 1, s. 1.
8 Atatürk, Nutuk, C. I, s. 12.
9 Atatürk, Nutuk, C. I, s. 16.