doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

BİR ASKERÎ DEHA OLARAK ATATÜRK’ÜN İLERİ GÖRÜŞLÜLÜĞÜ VE
ORDU-MİLLET DAYANIŞMASINA VERDİĞİ ÖNEM
anlaşılmaktadır. 29
Nisan 1919’da ordu müfettişliklerinin kuruluşu tamamlandı ve
30 Nisan 1919 tarihini takip eden dönemde resmî işlemlerin tamamlanmasının
ardından müfettişler görevlerine başladılar. Yapılan bu
yeni düzenlemeye göre bütün askerî ve mülkî birimler, ordu müfettişliklerine
bağlandı. Mustafa Kemal Paşa Nutuk’ta; “19 Mayıs
1919’da Samsun’a çıktığım zaman Türk milletinin asaletinden doğan
ve benim vicdanımı dolduran bir kuvvet vardı. İşte ben o kuvvete
güvenerek işe başladım” diyerek İstiklal mücadelesine atıldığını belirtiyordu.
Hükûmet tarafından kendisine verilen müfettişlik talimatına
aykırı olarak hareket eden Mustafa Kemal Paşa, işgallere karşı
halkı bilinçlendirmeye önem verdi. Kuva-yı Millîye’nin yönlendirilmesi
için çabalarını artırdı. Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a çıktıktan
sonra başlattığı Kurtuluş Mücadelesi’nin amacını, Nutuk’da
şöyle açıklıyordu: “Esas, Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir
millet olarak yaşamasıdır. Bu esas ancak, tam bağımsızlığı temin
etmekle mümkündür.” 30 Bu maksatla başlatılan hareketin adı, Millî
Mücadele idi. Millî Mücadele, Türk Milletinin bağrından çıkan millî
ordu ile yapılacaktı. Öte yandan millî devletin ilkeleri, Misak-ı Millî
kararları ile belirlenecekti. Bir sonraki aşamada, millî meclisin yani
TBMM’nin açılışı ile yeni devletin temelleri atılmış oldu. Mustafa
Kemal’e göre, “Türk’ün ata yurduna ve Türk’ün bağımsızlığına
saldıranlar kimler olursa olsun, onlara milletçe silahlı olarak karşı
çıkmak ve onlarla savaşmak gerekiyordu.” 31 Mustafa Kemal Paşa,
askerî dehasını, ifade ettiği bu amaçlar etrafından yoğunlaştırdı. Nitekim
Onun ordu müfettişliği dönemindeki bu kararlı tutumu çok
sevdiği askerlik mesleğinden ayrılmasına uzanan sürecin de başlangıcı
oldu.
Mustafa Kemal Paşa, Nutuk’ta belirttiği gibi, “Türk Milleti’ne
güvenerek atıldığı bu mücadeleyi” 7/8 Temmuz 1919 tarihinde askerlikten
istifa edip halkının arasına yani “sine-i millete dönerek”
29 Bu konuda bilgi için bk., Zekeriya Türkmen, Yeni Devletin Şafağında Mustafa
Kemal (Ekim 1918- Ocak1920), Ankara 2003.
30 Kemal Atatürk, Nutuk, c. I, Ankara 1987, s. 13.
31 Kemal Atatürk, Nutuk, c. I, s. 14.
373