doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

TÜRKİYE CUMHURİYET TARİHİNİN BAŞLICA KAYNAKLARINDA ATATÜRK 55
Cumhuriyet bayramı geçit töreninde Celal Bayar tarafından okunan
Türkiye Cumhuriyeti Ordularına Mesaj’la son bulmaktadır.
Bu yapıt, Atatürk’ün halkla konuşmalarını içerdiğinden, Türk
devriminin topluma yansıtılışını anlatmak açısından kanımızca
beş ciltlik dizinin en önemlisidir. Bu ciltteki söylevler incelenince
Atatürk’ün nerede neyi ve kime hitapla söylemesi gerektiğini çok
özenle seçtiği görülür. Atatürk’ün Heyet-i Temsiliye ile birlikte
Ankara’ya gelişinin ertesi günü yani 28 Aralık’ta, yerleşmiş olduğu
Ziraat okulunda kendisini ziyarete gelen belli başlı Ankaralılar’a
yaptığı, 13 NUTUK’ta da 220 sayılı vesika olarak yer verdiği konuşmadan
başlayarak bu ciltte yer alan söylevlere dikkatle bakınca, ortaya
çok ilginç bazı noktalar ortaya çıkmaktadır: Kurtuluş Savaşı’nın
örgütlenmesi ve sürdürülmesi için belli bir plan program çerçevesinde
hareket etmeye kararlılığına karşın, toplumun değer yargılarını
iyi bilen ve ona göre değerlendiren bir lider olduğu, Nutuk’ta olduğu
gibi, bu ciltte yer alan konuşmalarda da görülmektedir. Şöyle
ki Atatürk’ün ilk Ankara konuşmasında İtilaf Devletlerinin Türklere
yönelik kanıları olarak altını çizdiği iki nokta vardır: 14 Bunları şu
sözlerle anlatır “Anasırı gayrımüslimeyi müsavat ve adalet düsturlarına
tevfikan idareye gayrımuktedir olduğu” öbürü “milletimizin
heyeti umumiyesiyle kabiliyetten mahrum bulunduğu”.Yine bu konuşma
içinde çok önemli bir sözü, “Her halde alemde bir hak vardır.
Ve hak kuvvetin fevkindedir.” 15 Bu sözler, Atatürk’ün amacının sadece
Kurtuluş Savaşını başarıya ulaştırarak ülkeyi düşmandan kurtarmak
olmadığını anlatır. Amaç, burada yansıtılan iki kanıyı, yani,
Türklerin eşitlik ve adaletten yoksun olduklarını ve yeteneksiz nitelenmelerini
ortadan silmek; bunları hak edilenden öteye uzanmayarak
gerçekleştirmektir. Bir başka deyimle amaç, toplumu çağdaş
uygarlık yolunda ilerleyecek bir ulus haline getirmek olacaktır. Türk
ulusunun bağımsızlığının sağlanmasından sonra Türk devrimiyle,
laik hukuk çerçevesinde, antiemperyalist bir anlayışla yeni bir
devlet yapısına kavuşturulacağı, bu üç cümlecikte anlatılmıştır. Bu
cümlelerden hareketle altını çizmemiz gereken noktalar, Atatürk’ün
13 Söylev ve Demeçler. Cilt II, Ank. 1952, s 4-15.
14 Nutuk, Cilt III s. 1132.
15 İbid,. s.184.