doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ATATÜRK DÖNEMİNDE YÜKSEK ÖĞRETİMİN YENİDEN DÜZENLENMESİ 273
masını kararlaştırmıştı. Hükûmet “ yeni ve mütekamil esaslar üzerine
kurulabilmesi için mevcut teşkilatın tamamen ilgası ve ondan sonra
yenisini memleket ihtiyaçlarına göre vücuda getirilmesi için” Maarif
Vekaletine malî ve idarî salahiyet veren kanun teklifi 18 V.1933 tarihinde
TBMM’ye sevk edilmişti. TBMM 31.V. 1933 tarihli oturumda
bu kanunu kabul ederek Darülfünun ve buna bağlı olan bütün kurumlar
lagv etmişti. Ancak, bu kanuna göre Darülfünun 31 Temmuz
1933’e kadar devam edecek ve 1 Ağustos’tan itibaren de Üniversite
dönemi başlayacaktır8 .
Üniversite döneminde fakülte, bölüm ve dersler itibariyle
Darülfünun’dan farklı değildir. Yalnız, üniversite döneminde İlahiyat
Fakültesi bir enstitüye dönüştürülmüş ve İnkılab Tarihi Enstitüsü
kurularak mezun olmadan önce buradan sertifika alma şartı getirilmişti.
1933’te özerk yönetime son verilerek merkezden yönetim
usulüne geçilmişti. Avrupaî tarzda kurulan Darülfünun’un gösterdiği
gelişim, Üniversite döneminde artarak devam etmiş ve daha sonra
kurulan bütün üniversitelere öncülük etmiştir9 .
B- MÜHENDİS MEKTEB-İ ALİSİ’DEN YÜKSEK
MÜHENDİS MEKTEBİ’NE
Askerî Mühendishane’nin binasının içerisinde 1884 yılında
Hendese-i Mülkiye adıyla kuruldu ve 1909’da Nafia Nezareti’ne
bağlandı. 1915 yılında yeni bir nizamname ile Mühendis Mektebi
adıyla teşkilatı tanzim edildi 10 . 1928 yılında adı Yüksek Mühendis
Mektebi olarak değiştirilirken, Türkiye’de Darülfünûn’dan sonra tüzel
kişiliğe sahib ikinci yüksek öğretim kurumu ünvanını aldı. Bunu
takiben Yüksek Mühendis Mektebi Talimatnamesi 11 hazırlanarak
yürürlüğe konmuş tüzel kişiliğe uygun yeni bir yönetim kurulmuştur.
Bu müessese 1944 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi’ne dö-
8 Ali Arslan, Darülfünun’dan Üniversiteye, İstanbul 1995, s. 327 vd.
9 Ali Arslan, Darülfünun’dan Üniversiteye, İstanbul 1995, s. 483-510.
10 1915 tarihli Mühendis Mektebi Teşkilat Nizamnamesi için bakınız; Düstur
II. Tertib, VII. cilt, s. 624-626.
11 12 Haziran 1929 tarihli Yüksek Mühendis Mektebi Nizamnamesi (YMMN)
için bkz; Düstur, III. Tertib, C.10, s. 1873-1882.