doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ATATÜRK DÖNEMİ MECLİSLERİ (1920-1938) 559
konular, ulusa yayınlanacak bildiri, bağımsız milletvekillerinin seçileceği
yerler ve bunların sayıları tartışıldı.
Bu dönem Avrupa’da ırkçılık yükselen bir değer olurken Atatürk
ülkenin kaderini çizecek olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Türkiye
Cumhuriyeti yurttaşlarından Müslüman olmayanların da meclise
girmesini sağlayacak bir arayış içine girdi. Toplantıya 3 Şubatta
da devam edildi. 40
2 Şubat 1935’te Atatürk, Cumhuriyet Halk Fırkası örgütlerine
ve ikinci seçmenlere yayınladığı bildiride Fırka Umumi Reislik Divanının
yeni mecliste de müstakil üyelerin bulunmasına imkan vermek
için Ankara, Afyon, Antalya, Denizli, Eskişehir, İstanbul, İzmir,
Konya, Kütahya, Sivas, Tokad, Muğla, Niğde, Yozgad, Çankırı ve
Kastamonu da 16 boş yer bırakmaya karar verdiğini belirtti.
Ancak bunların cumhuriyetçi ve millîyetçi olmalarını CHF
programınındışında bir programla ortaya çıkmalarını ve CHP ini
eleştirmelerini istedi..” 41
5 Şubat 1935’te Milletvekilleri adayları açıklandı. Cumhuriyet
Halk Fırkasından adaylık bekleyenler bu liste de yer alamadıklarını
görünce bağımsız aday olarak ortaya çıkmaya başladılar.
Eski Kadın Birliği Başkanı Nezihe Muhittin Hanım da milletvekili
adayı olduğunu açıklayarak kadınlara öncülük etti. 42 Ali Fuat
Paşa (Konya), Halil Bey (Muğla), Hüseyin Hüsnü Bey (İzmir) ve
Galip Kemali Bey (İstanbul) bağımsız aday olduklarını açıkladılar.
Bunların sayısı giderek arttı.
Dr. Abravaya. Dr. Taptas, Bere Keresteciyan ve İstemat Zihni,
Kevork Simkeşoğlu, Avukat İbrahim Naom gibi kişilerde adaylıklarını
açıkladılar. 43
Adaylar; basından yararlanıyorlar, toplantılar yapıyorlar, yüz
yüze görüşmelerde bulunuyorlardı. 44
40 Ayin Tarihi No.15, 1935, s.2. Ulus (3 Şubat 1935), s.1.
41 Bkz. Ulus Gazetesi 3 Şubat 1935.
42 Cumhuriyet 6 Şubat 1935.
43 Cumhuriyet 4.2.1935
44 Esat Öz, Tek Parti Yönetimi ve Siyasal Katılım, Ankara:1992, s.l57 Bu seçimde
İstanbul Kültür Müdürlüğünün yayınladığı bir genelge üzerine bütün
ilkokul öğrencileri sınıf sınıf seçim yerlerine götürülmüş seçimin nasıl yapıldığı