doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN TEMELLERİNİN
OLUŞMASINDA ATATÜRK’ÜN GERÇEKÇİ
KİŞİLİĞİNİN ROLÜ
Doç. Dr. Mehmet EVSİLE*
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemâl Atatürk,
devlet kurucu kişiliğinin yanında komutan, inkılapçı, çağdaş kişiliği
ile de kurduğu devletin şekillenmesinde etkili bir rol üstlenmiştir.
Atatürk’ün bu özelliklerini tamamlayan diğer bir yönü de gerçekçi
kişiliğidir.
Millî mücadele döneminde Misak-ı Millî’nin millî sınırlarla ilgili
maddeleri tesbit edilirken Atatürk’ün yanında bulunanlar, Lozan
Barış Anlaşması ile bu tesbitlerin gerçekleştiğini görünce hayretlerini
gizleyememişlerdir. Ama konunun tarihî boyutlarını göz önüne
aldığımızda, burada hayret edilecek bir şey olmadığı anlaşılacaktır.
Çünkü Atatürk, Misak-ı Millî projesine ve Türkiye Cumhuriyeti’ne
esas teşkil eden görüşlerini daha Birinci Dünya Savaşı’nda, muharebe
meydanlarında elde ettiği tecrübelere dayandırarak gerçekçi kişiliğini
ortaya koymuştur.
Şimdi Çanakkale, Kafkas ve Suriye cephelerinde görev yapmış
olan Atatürk’ün bu cephelerde elde ettiği başarıları bir defa daha hatırlatarak,
bunların Türkiye Cumhuriyeti’nin bugünkü varlığına olan
etkilerini görelim:
Çanakkale cephesi, İngiltere ve Fransa’nın, müttefikleri olan
Rusya’ya ulaşmak için boğazları geçmek amacıyla açılmış bir cephedir.
Özellikle İngiltere ve Fransa, Rusya’ya ihtiyaç duyduğu savaş
malzemelerini götürecek, karşılığında ise Rusya, ihtiyaç fazlası olan
tahıl ürünlerini yine boğazlar yolu ile Avrupa pazarlarına göndere-
* Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi