doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

62
SEÇİL KARAL AKGÜN
bilmisil fikrinde değiliz. Buraya eski hesapları araştırmaya gelmedik,
bizim için mazi gömülmüştür.” 30 diyecek kadar humanisttir.
Atatürk’ün Türkiye’ye kazandırmak istediği sadece sınırsal ve
yönetsel bağımsızlık değil, aynı zamanda eğitim ve kültür bağımsızlığıydı.
Bu olgunun kazanılması Türk deviminin devamlılığını
sağlayacaktı. Bu nedenle tüm öğretim kurumlarının birleştirilerek
öğrenimin ulusallaştırılması, büyük önem taşımaktaydı. Bu güçlü
adımın yaklaşmakta olduğu, daha Cumhuriyet duyurulmadan anlaşılmıştı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin duyurulması üzerine kendisini
ziyaret eden Fransız gazeteci Maurice Pernot ile yabancı okullar
hakkında konuşurken geçmişte Fransız okullarının Türk kültürüne
katkısı olduğunu söyleyip “biz hepimiz Fransa’ nın hars membaından
içtik. Ben bile çocukken Fransız mektebine gittim…. Müesseseleriniz
aynı sınıfa Türk müessesatına mevzu olan kanun ve nizama
riayet ettikçe kalabilir... Türkler bütün medeni milletlerin dostlarıdır.
Ecnebiler…hürriyetimize müşkilat irasına çalışmamak şartıyla burada
daima hüsnü kabul göreceklerdir... Memleketler muhteliftir fakat
medeniyet birdir ve bir milletin terakkisi için de bu yegane medeniyete
iştirak etmek lazımdır. Osmanlı İmparatorluğu’nun sukutu garbe
karşı elde ettiği muzafferiyetlerden çok mağrur olarak, kendisini
Avrupa milletlerine bağlayan rabıtaları kestiği gün başlamıştır. Bu
bir hata idi bunu tekrar etmeyeceğiz...” 31 ...Ve söz yurt içinde ve dışında
merak konusu olan halifelik-din bağlantısına gelince “Dinime
bizzat hakikate nasıl inanıyorsam öyle inanıyorum. Şuura muhalif,
terakkiye mani hiçbir şey ihtiva etmiyor. Halbuki Türkiye’ye istiklalini
veren bu Asya milletinin içinde daha karışık, suni, itikadat-ı
batıladan ibaret bir din daha vardır. Fakat bu cahiller, bu acizler sırası
gelince tenevvür edeceklerdir. Onlar ziyaya takarrup edemezlerse
kendilerini mahv etmiş demektir. Onları kurtaracağız” sözleriyle
Türk toplumunu sözde dinsel bağlarla kendi sömürgelerindeki Müslümanlara
yaptıkları gibi tutsak almak isteyen batı yayılmacılığına
da meydan okumaktadır.
Yobazlıkla dindarlığı ayırmaya hep özen gösteren Atatürk, dinin
siyasete alet edilemeyeceğini Halifeliğin kaldırılması sırasında de-
30 İbid, s. 45.
31 İbid, s. 66-70.