doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ÇAĞINA VE BÖLGESİNE SIĞMAYAN ÖNDER: ATATÜRK 875
isteyen bir telgraf gönderdi. Şam’da birkaç camide törenler düzenlendi,
M. Kemal Paşa’ya tebrik telgrafları çekildi.
Bu sırada Suriye’de Mustafa Kemal sevgi ve sempatisi zirvedeydi.
Buna paralel olarak bir çok yerlerde Türkiye sempatizanlarının
oluşturduğu yerel kuruluşlar tarafından Türkiye lehinde bildiriler
dağıtılıyor, afişler, yayın ve posterlerle propaganda çalışmaları
sürdürülüyor, Mustafa Kemal resimleri taşıyan afiş ve kartpostallar
kapış kapış satılıyordu. İşgalci Fransız idaresi bu durumdan çok rahatsızdı.
Bu yüzden 1923 yılı başlarında Suriye’de Fransızlar Türklere
karşı tutumlarını sertleştirerek “Kemalist” adını verdikleri Türkleri
ve Türkiye yanlılarını takibe başladılar. Yayımlanan bir bildiride
“bazı yerlerde Kemalizm propagandası kastıyla kitap ve resimlerin,
Halep, Antakya ve Hama’da üzerinde Osmanlı Bayrağının bulunduğu
Suriye haritalarının satıldığını” belirtilerek, güvenlik kuvvetlerince
bunlara engel olunması, bütün harita, resim ve kitaplara el konulması
isteniyordu 12 . Nitekim bundan sonra Halep’te dükkânların
önünde satılmakta olan çok sayıda Mustafa Kemal posterinin satışı
da durduruldu
1922 yılında büyük zaferin ardından Lozan’da başlayan barış
görüşmeleri devam ederken, özellikle Anadolu’nun güneyinde
Çukurova’yı merkez alan bir Ermeni yurdu kurulması konusundaki
baskılar yüzünden görüşmelere ara verilmiş, bu yüzden heyetimiz
geri dönmüştü. Mustafa Kemal Paşa, fevkalâde anlamlı ve iyi düşünülmüş
bir strateji uygulayarak, 15 Mart 1923 günü Adana’ya gitti.
Kendisini bütün Çukurova karşıladı. Sanki bütün Çukurova hareket
için bir işaret bekliyordu! Burada Gazi’yi karşılayanlar arasında
bulunan ve memleketlerinin kurtarılmasını isteyen Antakya-İskenderun
ve havalisi halkı temsilcilerine “Kırk asırlık Türk Yurdu düşman
elinde esir kalamaz” cevabını vermesi bir anlamda Lozan’daki
baskılara bir cevap, işgal altında kalan Türklere bir müjde ve dünyaya
bir mesajdı. Görüşmelerin sonucuna bakıldığında bu mesajın
Lozan’da çok iyi algılandığı görülmektedir 13 .
12 A. Rafik, “Türkiye-Suriye İlişkileri”, Türk Dünyası…, s. 56
13 Mehmet Tekin, Hatay Tarihi, Antakya 1999, s.125-126