doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

I. BAKÜ TÜRKOLOJİ KONGRESİ VE
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK
Prof. Dr. Celil GARİBOĞLU NAĞIYEV*
XX. yüzyılın başlarında Türk dünyasında çok büyük tarihi olaylar
yaşandı. Bu zaman Anadolu Türkleri artık çökmekte olan imperatorluk
kuruluşundan çıkarak çağdaş yönlü bir Cumhuriyet kurdu.
Bilindiği gibi Yeni Türkiye’nin böyle bir çağdaş devlet kurması
hiç de kolay olmadı. O zaman Türk ordusunun Başkumandanı Gazi
Mustafa Kemal’ın büyük başarıları ve kayretleri, aynı zamanda Anadolu
Türklerinin kahramanlıkları sonucunda Türkiye şu büyük mücadeleyi
kazandı ve bu Türk Dünyası tarihinde dünya çapında ileriye
doğru atılmış çok önemli bir adım oldı.
Uzak Sibirya’da, Doğu Türküstan’da, Orta Asya’da, Rusya’nın
içerilerinde (Kazan’da, Kırım’da) ve Kafkaslar’da bulunan Türklerin
de hayatında bu dönemde çok büyük olaylar baş vermekte idi.
Bütün Türk Dünyasında hızlı bir gelişme görünmekde ve Millî uyanış,
Rönesans yaşanmakta idi.
Sibirya’dan, Çin’den başlayarak Avrupanın merkezine – Balkanlara
kadar uzanan ve böyle büyük bir coğrafyada yerleşen Türkler
zaman-zaman çok güclü baskılara maruz kalmalarına rağmen kendi
millî kimliklerini, dilini, gelenek ve göreneklerini, örf ve adetlerini
koruya bilmiş, hatta bazen daha da geliştirmişdir.
Malum olduğu gibi, her bir milletin millî kimliği büyük Atatürk’ünde
belirttiği gibi ilk önce onun dilinden geçiyor. Dünya Türklerini
bin yıllar boyunca yaşatan faktörlerden biri de onların dili olmuştur.
1931 yılında Atatürk’ün Afet İnan’a dikte etdiği bu sözler
* Bakü Asya Üniversitesi Rektörü.