doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

188
MUSTAFA ÖZCAN
meselelerle” biraz fazla meşgul olmaktadırlar. Bu durum “cemiyetimiz
için tehlike teşkil eder” diyerek endişelerini dile getiren Akçuraoğlu,
Maarif Vekilinden bu konuda açıklama yapmasını ister. 15
Akçuraoğlu Yusuf un TBMM’de yaptığı yukarda verilen konuşmasından
sonra söz alan Maarif Vekili Cemal Hüsnü, Akçuraoğlu’nun
söylediği konuların lise yönetmeliğinde hemen hemen aynen mevcut
olduğunu, bir vatandaşa “muavenet, tesanüt” ve benzeri görevlerini
öğretmenin okulların en önemli amacı olduğunu söyler. Ona göre,
gençleri “şuurlu ve hayırlı vatandaşlar” olarak yetiştirmek Maarif
Vekâletinin en önemli görevidir. 16
İncelediğimiz dönemin Maarif Vekillerinden Esat Bey de 12
Temmuz 1931’de, lise ve öğretmen okulu müdürlerine yaptığı bir
konuşmada, eğitimde en önemli noktanın “cemiyetin menfaatlerinin
fert menfaatlerinden üstün” olduğunun bilinmesi ve nesillerin
bu bilinçle yetiştirilmesi olduğunu söyler. Esat Bey’e göre, ferdin
topluma karşı vazifesi, kendinden ziyade mensup olduğu toplumu
düşünmek, onun varlığını ve istiklalini korumaya, huzur ve refahını
temine çalışmaktır. “Millî terbiyenin esası budur.” Diğer medeni
memleketlerde olduğu gibi bizde de kültür dersleri vasıtasıyla öğrencilere
“millîyet mefkûresi” kazandırılmalıdır. Bu şekilde yetişecek
“Türk genci, milletine, memleketine ve Cumhuriyetine borçlu
olduğu vazifeleri” daha iyi anlar ve yerine getirebilir. Öğretmenin
görevi çocuklarımızı ve gençlerimizi, “kendilerinden ziyade millet,
memleket ve Cumhuriyetimizin yüksek menfaatlerine” hizmet edebilecek
şekilde yetiştirmektir. 17 Manisa Milletvekili Refik Şevket
de 6 Haziran 1932’de TBMM’deki bir konuşmasında yeni yetişen
nesilleri “Millîyetçi Türk” olarak niteleyerek, onları yetiştiren öğretmenlere
teşekkür etmektedir. 18
Atatürk döneminde yukarda görüşlerinden örnekler verilenlerin
dışında daha birçok devlet ve siyaset adamı da, gençlerin milletini
ve ülkesini seven, fedakâr ve idealist insanlar olarak yetiştirilmesi-
15 a.g.e., s. 108.
16 a.g.e., s. 110.
17 Cumhurbaşkanları. Başbakanlar ve Milli Eğitim Bakanlan’nın
TCBMEB1 Milli Eğitimle İlgili Söylev ve Demeçleri, cilt 2, ön. ver., s. 51-
52.
18 TBMM Zabıt Ceridesi, devre 4, sene 1, 25/6/1932, cilt 9, s. 314.