doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

704
DİMİTRİ VASİLYEV
binmişlerdir. 6 Eylül sabahında denizaltı Sinop’a varmış; misyon
üyeleri, onları karşılayan Sinop liman Komutanı ve Jandarma Komutanı
ile birlikte mürettebatı sefer sırasında gösterilen ilgi ve konukseverlik
için teşekkür etmişlerdi. Denizciler Rusya ve Türkiye
şerefine selamlar ifade etmişlerdir. Denizaltı subayları, Sinop Valisi
adına verilen ziyafete davet edilmişti. Raporda şu ilgi çekici detaylar
kaydedilmiştir: “Rus denizcilerinden para almama ve onlara her
türlü yardım gösterme talimatı Sinop Valisi tarafından tüm restorant,
kahvehane ve dükkanlara verilmiştir. Saat 18’de deniz kıyısındaki
açık alanda ziyafet başlamıştır... Doktor Rıza Nur Bey Rusya şerefinde
bir selamlama konuşmasını yapmış, ayrıca, iki devlet arasındaki
dostça ilişkilerin ebediyen devam etmesini temenni etmiş ve karşılıklı
çıkarlarının aynı olduğunu bildirerek, iki milletin İtilaf devletlerine
karşı mücadelesinde başarılar dilemiştir. Tüm davetlilerin sofra
başında, sonra da deniz kıyısında fotografları çekilmişti. Ziyafet karanlık
saatlerine kadar devam etmiştir. Vedalaşma sırasında birçok
karşılıklı dilek ifade edilmiş, sandalımız kıyıdan uzaklaştığında kıyıda
alev yakılmış ve kıyıdaki kişiler sandalımızı alkışlarla uğurlamışlardı.
Şehri ışıldaklarla aydınlatmak emrini vermiştim. Denizaltı
mürettebatı Doktor Rıza Nur Bey’e bir selamlama mektubu göndererek,
hediyeler için teşekkür etmiş ve cephede başarılar dilemiştir”.
Ertesi gün denizaltı, misyon üyesi Yakup Bey ile İnebolu’ya
hareket etmiştir. İnebolu Valisi Ankara’dan Rus denizaltısının geleceğini
bildiren telgrafı önce almıştı. Yakup Bey bu telgrafı kaptana
göstererek, “Rus denizcilerine her türlü yardım gösterilsin, tüccarlar
da bir türlü hilekarlık yapmasınlar” sözlerine dikkati çekmştir.
Aynı gelişmeler, Türk Hükûmetinin Olağanüstü misyonuna refakat
eden Komutanlık subayı A.M.Nevinski’nin raporunda daha detaylı
şekilde anlatılmıştır. Nevinski’nin yazdığına göre, Sinop liman
makamlarının elinde denizaltının geliş amacı hakkında herhangi bir
haber yoktu, çünkü Ankara ile telgraf bağlantısı kesilmişti. “Makamlar
ve elçi arasında varılan mutabakata göre, Ankara Hükûmetinden
denizaltının ve elçinin gelişi konusunda bir haberin gelmemesi nedeniyle,
haber gelinceye kadar kıyıya çıkarma iznini vermemiştim.
Bir zaman sonra bir sandal yaklaşıp elçinin bagajını almıştı. Aynı
zamanda denizaltımıza Sinop liman komutanı olan bir deniz subayı