doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

1920-1938 DÖNEMİ TÜRK ROMANINDA
ATATÜRK VE ANKARA
Doç. Dr. Nesrin Tağızade-KARACA *
28 Temmuz 1914’te başlayan I.Dünya Savaşı’nın sonucunda
itilaf devletleri kazanan taraf olunca Osmanlı Devleti 30 Ekim
1918’de Mondros Mütarekesi’ni imzaladı ve ardından Türk topraklarının
paylaşımı gündeme geldi. 15 Mayıs 1919’da Yunan ordusunun
İzmir’i işgaliyle birlikte Anadolu’da başlayan direniş hareketi
ile Millî Mücadele süreci başlamıştır. 23 Nisan 1920’de Ankara’da
T.B.M.M’nin kurulması ve 30 Ağustos 1922’de kazanılan zafer Türk
tarihinin bu en acılı dönemini sona erdirmiş, yeni bir başlangıcın ve
yeniden var oluşun temelini oluşturmuştur.
T.B.M.M.’nin Ankara’da çalışmalara başladığı ve Cumhuriyet’in
ilan edildiği tarihe kadar, Türk aydınının teklif ettiği bütün reçetelere
rağmen Osmanlı Devleti kurtulamamış, “milleti ancak milletin
azim ve kararlılığının kurtaracağı” düşüncesi yeni mücadelenin itici
gücü ve manivelası olmuştur.
Ulusal kimliğin tasarımı ve teşekkülünde, o tarihin yazımı kadar
benimsetilmesini de gerçekleştirmek için popüler ve kurgusal
anlatımlara ihtiyaç duyulması evrensel bir durumdur ve bu arayışlar
en iyi şekilde edebiyatta yansımasını bulmuştur. Kimliklerin
çözüldüğü ve toplumsal ilişkilerin farklılaştığı kurtuluş ve kuruluş
dönemlerinde edebiyata yansıyan bu olgu, kültürel olarak yeniden
canlanma umutlarının yanında, özeleştiri bilincini ve yaklaşımını da
beraberinde getirir. Cumhuriyet tarihinde de edebi ve entelektüel faaliyetlerin
bir kısmı, Türk milletinin ölüm-kalım mücadelesi verdiği
süreci konu almış, işlemiş ve halen işlemeye de devam etmektedir.
* Başkent Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi