doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

298
ALİ ARSLAN
SONUÇ
Atatürk döneminde yüksek öğretimdeki değişimde iki önemli
özellik göze çarpmaktadır. Birisi, Osmanlı döneminden kalma eski
yüksek öğretim kurumlarını yeniden düzenlemek; ikincisi, yeni başkentte
yeni kurumlar oluşturmaktı.
Atatürk dömeninde İstanbul’da yeni yüksek öğretim kurumu
açılmamış ve sadece eski kurumlar yeni anlayışı göre yeniden düzenlenmiştir.
Hatta, Orman, Ziraat ve Veteriner okullarında olduğu
gibi faaliyet yeri Anadolu içlerinde olması gerektiğine karar verilen
kurumlar Ankara’ya taşınmıştı. Harb Okulu da 1936’da Ankara’ya
taşınmıştı.
Ankara’nın ve Cumhuriyet döneminin ilk yüksek öğretim kurumu
Hukuk Fakültesi olup, Cumhuriyet’in Osmanlı dönemine dayanmayan
ilk üniversitesi olan Ankara Üniversitesi’nin temelini oluşturmuştur.
Cumhuriyet döneminin ilk üniversitesi olarak Gazi Üniversitesi’ni
takdim etmek doğru değildir. Ankara Üniversitesi’ni oluşturan
fakülteler kurulurkenden üniversitenin ana birimi olan fakültelere
denk olarak kurulmuşlardır. 1946’da Ankara Üniversitesi’ni
oluşturan ilk fakültelerin tamamı Cumhuriyet döneminde açılmış
kurumlardı. 1948 yılında Ankara Üniversite’sine katılan Ziraat ve
Veterner Fakültelerinin temelleri Osmanlı dönemine dayansa bile
bunlar Ankara Üniversitesi’ne sonradan katılmışlardır. Siyasal Bilgiler
Okulu’nun da temelleri Osmanlı dönemine dayansa da bu okulun
bir fakülte olarak Ankara Üniversitesi’ne katılması 1950 tarihidir.
Bu açıdan Ankara’nın ve Cumhuriyet döneminin ilk üniversitesi
Ankara Üniversitesi’dir.
Ankara’da kurulan kurumlarını öğerek İstanbul’daki yüksek
öğretim kurumlarını farklı bir katagoriye koymak yanlıştır. Çünkü,
İstanbul’da bulunan yüksek öğretim kurumların tamamı Osmanlı
döneminde Avrupa örnek alınarak kurulmuştur. İstanbul’daki kurumlar
Cumhuriyet’le beraber yeniden elden geçirilmiş ve cumhuriyet
ideallerine uygun hale getirilmişlerdi. Bu İstanbul kurumları
Ankara’daki yüksek öğretim kurumlarını da etkilemiş hatta model
oluşturmuştur.