doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ATATÜRK’ÜN BAKIŞ AÇISIYLA AZINLIKLAR 245
Kerkük’ü içine alır. İşte millî sınırımız budur dedik. Hâlbuki Kerkük
kuzeyinde Türk olduğu gibi Kürt de vardır. Biz onları ayırmadık.
Bundan dolayı koruması ve savunmasıyla meşgul olduğunuz millet
doğal olarak bir unsurdan ibaret değildir. Çeşitli İslam unsurlarından
oluşmaktadır. Bu topluluğu oluşturan her bir İslam unsuru, bizim
kardeşimiz ve menfaatleri tamamen ortak olan vatandaşımızdır ve
yine kabul ettiğimiz esasların ilk satırlarından bu çeşitli İslam unsurlar
ki: Vatandaştırlar birbirlerine karşılıklı saygılı ile uyum içindedirler
ve birbirlerinin her türlü hukukuna, ırki, sosyal, coğrafi hukukuna
daima uyumlu olduğunu tekrar ve teyid ettik ve cümlemiz
bugün samimiyetle kabul ettik. Bu sebeple menfaatlerimiz ortaktır.
Elde etmeye karar verdiğimiz birlik, yalnız Türk, yalnız Çerkez değil
hepsinden oluşan bir İslam unsurudur. Bunun böyle anlaşılmasını
ve yanlış anlaşılmalara meydan verilmemesini rica ediyorum.” 29
Yine İstanbul Hükûmetinin Barış Hazırlık Komitesi üyesi Çürüksulu
Mahmut Paşa’nın Tasvir-i Efkâr gazetesinde Ermenilerle
ilgili demecini okuyan Mustafa Kemal Paşa, “Ermenilerin aşırı
isteklerine hak vermemekle birlikte sınırlarda bazı düzeltmelerin
29 Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, I, s.74-75;l Mayıs 1920 Tarihinde Türk
Milletini Teşkil Eden Müslüman Öğeler hakkında konuşması. Benzeri bir konuşması
için bkz. Aynı eser, I, s.30; Mustafa Kemal’in Türkiye’nin sınırları ve
vatandaşları hakkında yaptığı diğer bir konuşma da; “Mütareke akdolunduğu
gün ordularımız fiilen bu hatta hâkim bulunuyordu. Bu hudut İskenderun körfezi
cenubundan Antakya’dan, Halep ile Katma istasyonu arasında Carablus
köprüsü cenubunda Fırat nehrine mülâki olur. Oradan Deyrizor’a iner; badehu
şarka temdit edilerek Musul, Kerkük, Süleymaniye’yi ihtiva eder. Bu hudut
ordumuz tarafından silâhla müdafaa olunduğu gibi aynı zamanda Türk ve
Kürt anasıriyle meskûn aksamı vatanımızı tahdit eder. Bunun cenup aksamında
Arapça mütekellim dindaşlarımız vardır. Bu hudut dahilinde kalan aksamı
memalikimiz camia-i Osmaniyeden lâfenyek bir kül olarak kabul edilmiştir.
Beyannamenin dördüncü maddesine bakalım! Bu madde ile biz, bizimle beraber
yaşayan anasır-ı gayrimüslimeyi aynı hukuk ve aynı salâhiyette kabul ediyoruz.
Hepimiz bu devletin Müslüman ve anasırı gayrimüslime dahil olarak
aynı suretle tebaasıyız. Ve bu itibarla cümlemizin hukuku birdir. İçimizde yaşayan
gayrimüslim vatandaşlarımıza bizim hâkimiyeti siyasiye ve muvazene-i
içümaiyemizi ihlâl edecek fazla birtakım imtiyazat veremeyiz.” Bkz. II, s.l2;
Atatürk, Ağustos 1921’de Associated Press’in Ankara’da bulunan muhabirine
verdiği demeçte; “ Türkiye Türklerindir, işte milliyet perverlerin umdesi
budur.Biz hukukumuzun müdafaası için mücadeleye karar verdik” demiştir.
(Aynı eser, III, s. 38).