doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

376
ZEKERİYA TÜRKMEN
fi doğrultusunda düzenlemeler yapılarak, her yerde yeniden teşkilat
kurulmaya başlandı böylece, bir an önce yeni devletin temellerinin
resmen atılmasına yönelik tedbirlerin alınmasına girişilmiş oldu.
2. Mustafa Kemal Paşa Önderliğinde Ordunun Yeniden Teşkilatlanması
ve Ordu-Millet Dayanışması (TBMM’den Büyük
Taarruza Uzanan Süreç)
TBMM’nin açılmasıyla birlikte öncelikle hükûmetin askerî kanadı
yeniden yapılandırıldı. Ordu bundan böyle artık Anadolu merkezli
olarak teşkilatlandırıldı. Bir müddet sonra Erkân-ı Harbiye-i
Umumiye Riyaseti (Genelkurmay Bşk.lığı), cephe komutanlarına
gönderdiği 21 Ağustos 1920 tarihli telgrafında gönüllü teşkilatının
tümüyle lağvedildiğini ifade etmekte idi41 . Nitekim Erkân-ı Harbiye-i
Umumiye Riyaseti, bütün kolorduların bu konuda gerekeni yapması
icap ettiğini dile getirmekte idi42 . Gerçi bu sırada bir takım karşı
çıkışlar olmuşsa da43 , millî kuvvetlerin tamamı düzenli orduya katılmışlardı.
Bu aşamada millî kuvvetlerin bazılarının ise düzenli ordu
birliklerine bağlandıkları gibi, tabur veya alay itibar edilerek numara
dahi almışlardı44 .
Diğer taraftan, M.Kemal Paşa 29 Mayıs 1920’de Türkiye Büyük
Millet Meclisi gizli celsesinde yaptığı bir konuşmasında, halkın
ordu olarak toplanıp sevkinin mümkün olmadığını, ancak milletin
katkı ve desteği ile düzenli ordunun görevini yerine getirmesinin
kolaylaşacağını belirtmiştir45 . Kuva-yı millîye mütareke döneminin
şartlarına göre teşkil edilmiş, geçiş dönemi olarak bilinen bu devrin
özelliklerine uygun bir yapılanmadır46 . Bundan dolayı yeni dönemde
yerini düzenli orduya bırakmalıdır. Erkân-ı Harbiye-i Umumiye
Vekâletinin kararlı tutumu sonucu, 1920 yılı Kasım ayından itibaren
gayrı muntazam ordu fikri tamamen yıkılmış, yerini düzenli ordu
fikri almış oldu47 . Böylece 1921 yılına girerken Anadolu’da düzenli
41 HTVD., Sy: 52, Aynı vesika.
42 Genkur. ATASE ve Dent. Bşk.lığı Arşivi: 1-1, Kls: 572, Ds: 22-57, F: 49;
Kls: 778, Ds: (6) 19, F: 2-1.
43 HTVD., Sy: 73, (1970), vesika nr: 1574.
44 HTVD., Sy: 52, vesika nr: 1191-1202.
45 TBMM. GCZ., c.I, s. 71.
46 Genkur.ATASE ve Dent. Bşk.lığı Arşivi: 1-1, Kls: 308, Ds: (27-C)-14, F: 4.
47 Kemal Atatürk, Nutuk, c.II, s. 504.