doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

878
MEHMET TEKİN
şıladı ve “Yaşa Atatürk”, “Bizi kurtar!” nidalarıyla saatlerce tezahürat
yaptı. Halk arabayı havaya kaldırdı, herkes arabada asılı olan
küçük bayrağına yüz sürmeğe can atıyordu. Halkın duygularına set
çekmek çok zordu. Kalabalığı kontrol etmeye çalışan polislerden
biri, arabaya dokunmak için çırpınan bir ihtiyarı tutup sarsarak:
“- Bre adam, ayakta duracak halin yok. Önünü görmezsin, kulağın
duymaz, ne işin var burda, çek git!” dediğinde, ihtiyarın verdiği
cevap çok anlamlıdır:
“- Burnum koku alıyor ya, burnum... O bana yeter. Ben onunla
yurdumun ve Atatürk’ün kokusunu alıyorum” 19 .
13. O yıllarda Refik Halit’in kitapları ve yazıları bölge Türkleri
için bir şifa, bir teselli kaynağıdır ve Türkiye bunu yakından izlemektedir.
Atatürk, af sağlayamadığı Refik Halit’ten vazgeçmemiş,
af konusu içinde ukde olarak kalmıştır. 1934 yılının Temmuz ayında
Türkiye’nin Halep Konsolosu Celal Mengilibörü Halep’te Refik
Halid’i evinde ziyaret ederek Atatürk’ün, kendisini “hususi misafiri
olarak” Ankara’ya davet ettiğini bildirir (başka türlü girişi imkansızdır!),
Refik Halit çok sevinir, ama bir hükûmet meselesi çıkmasından,
bir terslik çıkıp geri dönmekten, bu arada Fransızlarla da bozuşmaktan
korkar, huzursuz olmaktansa resmi affı beklemeyi uygun
görür. Cevap Atatürk’e arzedilir. Büyük adam gücenmek yerine ona
hak verir 20 .
14. Atatürk’ün Amerika’daki etkisi ve Yüzelliliklerden Filozof
Rıza Tevfik’in Amerika macerası:
Yine yüzelliliklerden olan ve bu yıllarda, Lübnan’da yaşamakta
olan Rıza Tevfik’le 1938’de aftan hemen sonra yapılan bir röportaj,
Atatürk’ün dışarıdaki etkilerine işaret etmesi bakımından ilginç motifler
taşımaktadır.
Filozof birkaç yıl önce konferanslar vermek üzere Amerika’ya
gitmiştir. Orada konferanslara çok rağbet vardır ve bu yolla binlerce
dolar kazanmayı ummaktadır. Ama nereye gittiyse karşısına
19 Mehmet Tekin, Hatay Tarihi, s. 149-151 ; Hulki Öcal, Hatay Savaşı, s.73.
20 Refik Halit Karay, Bir Ömür Boyunca, s.214.