doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

518
ALİ GÜLER
cılara genişçe açık kalacaktır.” “Biz yabancılara karşı herhangi
hasmane bir his beslemediğimiz gibi, onlarla samimi ilişkilerde bulunmak
arzusundayız. Türkler bütün medeni milletlerin dostlarıdır...
Maksadımız yeniden yakınlaşmak, bizi başka milletlere bağlayan
bağları arttırmaktır. Memleketler çeşitlidir, fakat medeniyet birdir
ve bir milletin ilerlemesi için de bu yegane medeniyete katılması
lazımdır” 10
IV. MİLLİ EGEMENLİĞE DAYALI (DEMOKRATİK-LAİK)
DEVLET
Atatürkçü Düşünce Sisteminin temellerini oluşturan üçüncü ana
ilke, millî egemenliktir. Millî egemenlik, devlet içinde en üstün buyurma
kudreti olan egemenliğin, millete ait olduğunu ifade eder. Bu
anlamda millî egemenlik, kişi ve zümre egemenliği ile, yani monarşik,
oligarşik veya dini (teokratik) yönetim biçimleri ile kesinlikle
bağdaşmaz. 11
Tıpkı tam bağımsızlık ilkesi gibi millî egemenlik de, Atatürk’ün
Millî Mücadelenin ilk günlerinden beri açıkça ortaya koyduğu, ısrarla
vurguladığı bir ilkedir. Erzurum ve Sivas Kongrelerinde,
irade-i millîye olarak ifade edilen bu ilke; 28 Aralık 1919’da Heyet-i
Temsiliye’nin Ankara’ya gelişinden bir gün sonra Atatürk tarafından
şu şekilde ortaya konulmuştur: “Bir millet, varlığı ve hakları için
bütün kuvvetiyle, bütün fikri ve maddi güçleriyle alâkadar olmazsa,
bir millet kendi kuvvetine dayanarak varlığını ve bağımsızlığını temin
etmezse, şunun bunun oyuncağı olmaktan kurtulamaz... Bu sebeple
teşkilatımızda millî güçlerin etken ve millî iradenin egemen
olması esası kabul edilmiştir. Bugün bütün cihanın milletleri yalnız
bir egemenlik tanırlar: Millî egemenlik...” 12
Atatürk, Millî Mücadelenin başlangıcından, kendisinin hayata
veda ettiği ana kadar, her fırsatta millî egemenliği Türk toplumuna
benimsetmeye çalışmış, her zaman kişisel yönetimin sakıncalarıyla
millî egemenliğin üstünlüklerini çarpıcı şekilde karşılaştırmıştır.
10 M. K. Atatürk, Atatürk’ün Söylev Ve Demeçleri, C: III., Ankara, 1961, s.
48-9, 65, 67-68.
11 E. Özbudun, “Atatürk ve Devlet Hayatı”, s. 40-41.
12 M. K. Atatürk, Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, C: II., Ankara, 1960, s. 11.