doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

600
ENVER KONUKÇU
Anadolu toprağında muharebe eden İtilâf devletlerinin ücretli asker
uşaklarını mağlup edebilecek olan Türk Milleti için yüksek bir misâl
teşkil ediyor.
Kafkas ardı milletleri emindirler ki bu konferans Türk milleti
ile dostluk ve kardeşlik itilafı akdi için sağlam bir temel hazırlayacak
ve bizler de bu itilaf temeline dayanarak bundan böyle nizalı
mes’eleleri Sovyet Cumhuriyetleri arasında o türlü mes’elelerin tesviye
edilegeldiği bir kolaylık ve çabuklukla halledebileceğiz. Türk
milletine karşı pek asil ve ulvî duygular beslemekte bulunan üç Sovyet
Cumhuriyeti murahhas hey’etleri konferansı selâmlamak resmini
ila eder.” 16
13 Ekim 1921 Perşembe günü saat 14.00’de imza edilen barış
büyük bir sevince sebep oldu. Bu mutlu gün şerefine önce Kâzım
Karabekir’in ve sonra da Ganetski’nin, ilk nutuklardan daha farklı
olarak şu hitabede bulundukları gözlenmektedir.
Kâzım Karabekir’in Nutku;
“Muhterem Yoldaşlar,
Kars’ta imzaladığımız bu ahitnamelerle Türkiye ve Kafkasya
halkının emin, müsterih bir hayata mazhariyeti esbabını temin etmiş
oluyoruz. Komşuluk hakkını, komşuluk samimiyetini artık ebedî
olarak mahfuz tutmaklığımız için mekteplerimizle, gazetelerimizle
nutuklarımızla halkın ruhuna muhadenet hislerini sindirmeliyiz. Biz
birbirimizin kanını dökerken uzak ufuklardan bize müstehziyane
gülenleri bizim kanımızla servet ve saadetini artıranları halkımıza
göstermeliyiz. Tâ ki hakikat güneşi her vicdanı parlatsın ve artık samimiyet
ve dostluk zeval bulmaz bir şekilde gönüllerde köklensin.
Bu tarz-ı mesaî hükûmetlerimize olduğu kadar münevverlerimizin
de üzerine düşen faziletkârane bir borçtur. Bunu öyle bir azim ve
kudretle yapmalıyız ki bir taraftan halkımız irşad olunurken diğer
taraftan da bizim bu birliğimizi menfaatlerine mugayir bulan yabancıların
elinde birer vasıta-i nifak olan bazı kimselerimizde artık utansın.
Şarkta kurulan samimiyet ve muazzam bir eserin şanlı âmilleri
olan sizleri ulvi bir gaye için birleştiğimiz şu salonda son defa olarak
selâmlarken pek samimi bir surette mütehassis bulunuyorum.
Bu salonda artık vazifemiz hitâm buldu. Bu konferansın in’ikadı
müddetince bize mesaileriyle muavenet eden bütün rüfekâmıza
16 Kâzım Karabekir, İstiklâl Harbimiz, s.287-288.